معصومه سعادت فر - کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه اصلاح نباتات، تهران، ایران
سپیده ترابی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، گروه اصلاح نباتات، تهران، ایران
منصور امیدی - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، گروه بیوتکنولوژی، کرج، ایران

پرداختن به کشت سلول و بافت گیاهی به عنوان یکی از ابزار های بسیار قوی در آزمایشگاه های مختلف علوم زیستی از جایگاه و اهمیت ویژه ای برخوردار گردیده است.از طرفی دیگرتولید فرآورده های ثانویه از سلولهای گیاهی و کاربرد صنعتی آنها از مواردی است که توجه بسیاری را به خود برانگیخته است که می توان از مزایای کشت بافت در این زمینه استفاده کرد.در این تحقیق ریزنمونه برگ 6 ژنوتیپ مختلف رازیانه که بر اساس کار های انجام شده و تفاوت های ژنتیکی در گروه های آماری مجزا قرار داشتند، انتخاب گردید و پاسخ آنها از نظر تفاوت کالزایی مورد بررسی قرار گرفت تا بهترین ژنوتیپ وبهترین تیمار هورمونی جهت کالزایی ریزنمونه برگ در این گیاه معرفی گردد. از MS^1/10 به عنوان محیط کشت پایه گیاهچه های مادر استفاده گردید .ریزنمونه های برگ حاصل از این گیاهچه ها در محیط کشت پایه MS^1/2 تحت 9 تیمار هورمونی شامل تنظیم کننده های رشد 2,4-D در 3 سطح (4,2,6mg/l) و BAP در 3سطح (0/1، 0/25، 0/5mg/l) قرار گرفتند و اندازه ، درصد کالوس دهی و همچنین وزن تر، خشک و حجم کالوسها مورد ارزیابی قرار گرفت .این آزمایش به صورت فاکتوریل در پایه کاملا تصادفی در 4تکرار صورت گرفت. با بررسی های انجام گرفته در بخش کالزایی، ریز نمونه برگ در ژنوتیپ آلمان در سطوح هورمونی D (چهار میلی گرم بر لیتر 2,4-D و 0.1 میلی گرم بر لیتر BAP) بالاترین اندازه،حجم،وزن ترو وزن خشک کالوس را نشان داد . یک تیمار بدون هورمون و دو تیمار هورمونی با یک سطح 2,4-D ا (0/1 میلی گرم در لیتر )و دو سطح BAP ا (2 و 5 میلی گرم در لیتر)ومحیط کشت پایه MS^1/2 برای بررسی توان باززایی در نظر گرفته شد. محیط بدون هورمون به عنوان بهترین محیط برای باززایی شناخته شد.

تنظیم کننده های رشد / رازیانه / ژنوتیپ/ کشت درون شیشه / ماده موثره