آیدا احمدزاده حشمتی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان
قاسم محمدی نژاد - دانشیار اصلاح نباتات، دانشگاه شهید باهنر کرمان
پوران گلکار - استادیار اصلاح نباتات، پژهشکده بیوتکنولوژی دانشگاه صنعتی اصفهان

اساس علم به نژادی بر وجود تنوع ژنتیکی در جوامع گیاهی استوار است و اصولاً بدون وجود تنوع، بهنژادی و انتخاب مفهومی نخواهد داشت. از این رو، با توجه به اهمیت گیاهان دانه روغنی همچون گلرنگ مطالعه تنوع ژنتیکی و روابط صفات مختلف زراعی آنها ضروری به نظر میرسد. به این منظور، 100 لاین F3 گلرنگ حاصل از تلاقی گلدشت و Mex.22-191 (والد برتر از لحاظ عملکرد ) تهیه و به همراه والدین در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شهیدباهنر کرمان مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این مطالعه صفات عملکرد و اجزای آن مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس حاکی ازتفاوت معنی داری بین لاینهای مورد ارزیابی در صفاتی همچون؛ ارتفاع، تعداد شاخه جانبی در بوته، تعداد غوزه در بوته، تعداد دانه در غوزه، عملکرد دانه در بوته، وزن هزاردانه و عملکرد بیولوژیک داشت. نتایج این مطالعه نشان دهنده بهبود برخی صفات نسبت به والد برتر بود. به طوری که، تعداد غوزه در بوته در 48 % افراد بالاتر از والد مکزیگی(والد برتر) بود. علاوه بر این در صفاتی همچون تعداد دانه در غوزه، تعداد شاخه جانبی و ارتفاع نیز اکثر نتاج نسبت به والد مکزیکی برتری نشان دادند که بیانگر پتانسیل مطلوب جمعیت مورد ارزیابی برای اصلاح و دستیابی به ارقامی با پتانسیل بالاتر از والدین میباشد.

تجزیه واریانس، تنوع ژنتیکی گلرنگ، عملکرد دانه، مقایسات میانگین