مریم جبلی - کارشناس خبره پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. تهران
عباس قمری زارع - کارشناس خبره پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. تهران

یونجه Medicago sativa گیاهی است چند ساله که پراکنش وسیعی در ایران دارد. به دلیل وجود جمعیتهای بسیار گسترده و قدمت این گونه در کشور و جلوگیری از فرسایش ژنتیکی آن و حفظ اصالت بذر ، استفاده از تکنولو ژ ی فراسرد (Cryopreservation) برای نگهداری بلند مدت بذور این گونه اهمیت ویژه ای دارد. جهت بررسی رشد بذور فراسرد ی در شرایط آزمایشگاه، بذر این گونه از مزرعه تحقیقاتی همدان جمع آوری شد. به منظور تعیین بهترین پیش تیمار جهت ذخیره سازی بذر در فراسرد ، سه پیش تیمار شامل Desiccation, PVS2 و Glycerol سی درصد همراه با شاهد مورد آزمایش قرار گرفت. بذور تیمار شده به مدت یک هفته، یکماه، یکسال و 26 ماه درون ازت مایع نگهداری شدند. بذور پس از خروج ا ز برودت 196 - درجه سانتیگراد ، در شرایط آزمایشگاه مورد بررسی قرار گرفتند و تعدادی از صفات مرتبط با جوانه زنی و استقرار آنها بررسی گردید. نتایج نشان داد که بذر Medicago sativa از هفته آغازین آزمایش تا 26 ماه قابل نگهداری در شرایط فراسرد یا 196 - درجه سانتیگراد میباشد. در بررسی اثر پیش تیمارها در حفاظت از بذر در شرایط فراسرد، مشخص گردید تفاوت معنی داری بین پیش تیمار های Desiccation ،30%Glycerol و PVS2 برای اغلب صفات مشاهده میشود و بهترین پیش تیمار Desiccation میباشد.

ا Medicago sativa، فراسرد نگهداری بذر ، Desiccation