محمد غروی بایگی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
همت اله پیردشتی - دانشیار گروه زراعت، پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
احمد احمدپور - کارشناس ارشد، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، ساری
یاسر یعقوبیان - دانشجوی دکتری زراعت، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

تعیین خواص فیزیکی دانه در طراحی تجهیزات برداشت، حمل و فرآوری آن اهمیت زیادی دارد. پژوهش حاضر به منظور بررسی ژنوتیپهای مختلف گندم از نظر خواص فیزیکی دانه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل 24 ژنوتیپ ( 18 لاین و 6 رقم) گندم بود. ویژگیهای فیزیکی اندازهگیری شده در این مطالعه شامل طول، عرض، ضخامت دانه، قطر میانگین هندسی، قطر میانگین حسابی، ضریب کرویت، مساحت سطح، حجم نمونه، چگالی جامد، چگالی توده، جرم نمونه، وزن هزار دانه و تخلخل بود که با استفاده از روشهای استاندارد، اندازه گیری گردید. تجزیه کلاستر خواص فیزیکی و ثقلی دانه ها، 24 ژنوتیپ را در چهار گروه قرار داد. در بین ژنوتیپهای مورد بررسی، لاینهای 12، 16، 17، 18، 19، 20، 21، 22 و رقم دریا از لحاظ صفات مورد مطالعه در یک خوشه قرار گرفته و نتایج بهتری نسبت به سایر ژنوتیپها نشان دادند که در نتیجه به عنوان بهترین ژنوتیپها انتخاب شدند. از خصوصیات مطلوب این ژنوتیپها میتوان به بیشترین طول، عرض، ضخامت، قطر میانگین هندسی، قطر میانگین حسابی، وزن هزار دانه، حجم نمونه، چگالی توده و چگالی جامد اشاره نمود.

تجزیه خوشه ای، لاین، ویژگیهای هندسی، دانه