محمود فولادوند - کارشناس ارشد اصلاح نباتات و رئیس اداره به نژادی موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان
حسین شاهسوند حسنی - اساتید گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان
قاسم محمدی نژاد - اساتید گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان
مسعود پرویزی - مدیر بخش به نژادی و بیوتکنولوژی موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان

اثر متقابل ژنوتیب × محیط بر عملکرد شکر بیست و شش ژنوتیب نیشکر و چهار رقم شاهد در سه منطقه استان خوزستان و در سه سال زراعی ( از 1387 تا 1389 ) مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس روش مور پارامترهای SS(IC)i و SS(HV)I (15) به ترتیب شامل مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ × محیط ، مجموع مربعات همبستگی ناقص و مجموع مربعات نامتجانسی واریانس برای هر ژنوتیپ میباشند. تفکیک مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ× محیط برای هر رقم به دو بخش SS(HV)i و SS(IC)i نشان داد که 92.67% از مجموع مربعات اثر متقابل ژنوتیپ × محیط را بخش SS(IC)i و 7.33% آن را بخش SS(HV)i تشکیل میدهد. بنابراین قضاوت بر مبنای مجموع مربعات SS(IC)i میتواند ابزار مطمئنتری برای بررسی پایداری ژنوتیپها فراهم کند. نمودار پراکنش ژنوتیپها برحسب میانگین عملکرد و مقادیر SS(IC)i و تجزیه خوشه ای براساس SS(IC)i نشان داد که ژنوتبپ های 27، 16، 23، 12، 4، 7، 5، 6، 19، 20، 18، 24، 13 و 26 با کمترین میزان SS(IC)i دارای بیشترین پایداری هستند و ژنوتبپ های 21، 22، 1، 29، 30، 9، 25، 2، 11، 14، 10 و 3 گروه دوم را تشکیل دادند. ژنوتبپ 15 با بیشترین سهم در بیان SS(IC)i به همراه ژنوتبپ های 17 و 28 گروه ناپایداری را تشکیل دادند. بنابراین مطابق با سایر پارامترهای پایداری ژنوتبپ های 6، 7، 19، 26، 21، 22، 29، 14 و 10 به عنوان ارقام پایدار با عملکرد بیشتر از میانگین شناسایی شدند.

اثر متقابل ژنوتیب×محیط , تجزیه MUIR، پارامترهای پایداری