عباسعلی احمدی - استادیار باستانشناسی دانشگاه شهرکرد
سیدمحسن عبداللهی دمنه - کارشناس ارشد باستانشناسی

در تاریخ معماری اسلامی ایران زمین، بناهای آرامگاهی بعد از مساجد بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده و در دورههای مختلف همواره توجهات ویژهای را به خود معطوف داشتهاند؛ از همین رو بناهای یاد شده همواره جلوگاه ظهور و بروز ویژگی-های معماری، تزیینی و سبک شناختی اعصار مختلف بوده است. در پژوهش حاضر امامزاده ابولفتوح واقع در روستای وانشان از توابع شهرستان گلپایگان به منظور مشخص نمودن مواردی همچون گاهنگاری، مراحل توسعه، ویژگیهای معماری و تزیینی،معرفی و مطالعه گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش که به شیوه توصیفی – تحلیلی بر اساس بررسیهایمیدانی و مطالعات کتابخانهای انجام گردیده است، بنای اصلی امامزاده ابوالفتوح شامل گنبدخانهای چهارگوش، به احتمال زیاد در دوره ایلخانی ایجادگردیده و به سبک غالب آرامگاههای این دوره با گنبدی رک پوشش گردیده است. طی دوران صفوی تاقاجار ساختمانسازی، تزیینات و تعمیراتی در بنا صورت گرفته است. در میان تزیینات بنا، تزیینات و هنرهای وابسته به چوببا توجه به سوابق هنری و اقلیم منطقه از زیبایی و درجه هنری بالایی برخوردار است. این بنا با بسیاری از مقابر دوران ایلخانی ناحیه اصفهان به طور اخص و برخی از مقابر ناحیه قم به طور اعم در عرصه سبک شناختی، دوره ساخت و کاربرد گنبد دوازده وجوه شباهت زیادی را نشان میدهد.

گلپایگان، مقبره، ایلخانی، گنبد رک، چوبکاری