مهرآفرین تکین - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، گروه شهرسازی، قزوین، ایران
اسماعیل صالحی - دانشیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، تهران، ایران
حمیدرضا ابراهیمی - عضو هیئت علمی دانشکده هنر های زیبا دانشگاه تهران، تهران، ایران

در این مقاله قصد بر آن است تا برنامه ریزی و طراحی شهری با هدف تأمین امنیت و ایمنی کودک،به گونه ای مورد نقدقرار گیرد که از طریق آن بتوان برنامه اولویت های اجرایی برای بهبود فضاهای شهری را در راستای ایجاد یک شهردوستدار کودک استخراج نمود. در این پژوهش محله وردآورد تهران با توجه به موقعیت جغرافیایی و نیز نوع بافت،ازنظر درجه تامین ایمنی و امنیت کودک انتخاب گردید. در راستای دست یابی به هدف پژوهش، سه مرحله اصلی برای انجامپژوهش شامل بررسی مطالعات گذشته،نظرسنجی از متخصصین، تهیه چک لیست ایمنی و امنیت کودک جهت تأیید میدانی نتایج طراحی شد.در مرحله مطالعات که هدف درک مفاهیم، بررسی دیدگاه های صاحب نظران و شناخت مطالعات قبلی و امکان بهبود آنها بود، هفت مولفه موثر دسترسی،فرم،نظارت،احساس تعلق،حفاظت کالبدی،فعالیت، مدیریت و نگهداری شناخته شد. سپس 24 متخصص شهری، برای ارزیابی وضعیت جاری و شرایط استاندارد چهار فضای شهری مرتبط با کودک اعم از پارک، زمین بازی، پیاده رو و سواره رو در قالب هفت مولفه مؤثر، اعلام نظر نمودند. درشامل آزمون هایی از هفت مولفه ،« ایمنی و امنیت کودک در فضای شهری » ادامه جهت تطبیق نتایج فوق،چک لیست فوق تنظیم گردید که در محله وردآورد تحت آزمایش قرار گرفت.با توجه به فاصله بین شرایط استاندارد و جاری، اولویت های اجرایی برای اصلاح فضاهای شهری برای تأمین ایمنی و امنیت کودک به ترتیب عبارتند از پارک، زمین بازی،خیابان و پیاده رو. بدین منظور، پیشنهاد می شود تمرکز اصلی به ترتیب روی بهبود شرایط مدیریت و نگهداری، دسترسی، فرم و نظارت گذاشته شود. پس جهت تامین ایمنی و امنیت کودک در وردآورد راهکارهای طراحی جهت ایجاد پهنه خانگی همراه با به کارگیری کارشناسانHSE در شهرداری و سازمان های مرتبط با مسائل شهری، طراحی انواع فضاهای بازی کودکان به تفکیک گروه سنی و توجه به طراحی کاشت پیشنهاد می گردد

کودک، فضای شهری، پارک های شهری، بازی، امنیت ، ایمنی