سمیه عقیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی؛ دانشکده تبریز دانشکده علوم طبیعی
عبدالرضا واعظی هیر - استادیار دانشگاه تبریز، دانشکده علوم طبیعی، گروه علوم زمین
محمدرضا حسین زاده - دانشیار دانشگاه تبریز، دانشکده علوم طبیعی گروه علوم زمین
عادل ریحانی تبار - استادیار دانشگاه تبریز دانشکده کشاورزی گروه خاک

به منظور بررسی آلودگی فلزات سنگین در رسوبات رودخانه ای معدن مس سونگون و زرقان تعداد 8 نمونه رسوب از رسوبات سطحی (0 تا 5 سانتی متر) کف رودخانه پخیر و ارغنه چای و 3 نمونه باطله از دامپ باطله برداشت شد. برای بدست اوردن غلظت فلزات Cu, Zn و Mn در نمونه های رسوب، عصاره آنها توسط اسید کلریدریک 0/1 نرمال استخراج شد و برای نمونه های باطله از هضم به روش Agua Regia استفاده شد. سپس غلظت ها با استفاده از دستگاه طیف سنج جذب اتمی بدست امد. ضریب آلودگی، ضریب بار آلودگی و درجه آلودگی محتسبه شد و مشخص گردید که Cu در اکثر نمونه ها به جز نمونه های باطله موجب آلودگی است و با توجه به CF و PLI نمونه برداشت شده از انتهای دره پخیر آلوده ترین نمونه می باشد. مقادیر ضرایب محاسبه شده برای Zn نشان دادند که بیشترین آلودگی Zn نیز مربوط به همین نمونه می باشد. اما در مورد Mn بیشترین آلودگی مربوط به نمونه های باطله بود که نشان دهنده تاثیر باطله ها بر افزایش غلظت در رسوبات پایین دست رودخانه است. همچنین با مقایسه نمودارهای غلظت فلزات در رسوب و آب ایستگاه های نزدیک به باطله های معدن دارای بیشترین غلظت Cu بوده و رابطه مستقیمی بین غلظت در آب و در رسوب مشاهده گردید.

آلودگی رسوبات، فلزات سنگین، معدن سونگون