سیروس فخری - استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی
یونس غلامی بیمرغ - استادیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه کاشان

برای رسیدن به یک امنیت پایدار در مقابل حملات نظامی ما نیازمند و مرهون دانش و علم در کشور می باشیم پراکنش فضایی شهرها و مکانیابی به عنوان یکی از اصول اصلی در بحث های دفاعی و به خصوص دفاع غیر عامل به عنوان یک شناخت می توان کمک زیادی به ما در شناخت دفاعی شهرها برای دفاع در مقابل دشمنان باشد بنابراین در این مقاله به بررسی منطقه شمال شرق کشور که شهر مشهد به عنوان دومین کلانشهر کشور را در خود جای داده پرداخته است هدف از این پژوهش شناخت مکانیابی شهرهای منطقه شمال شرق با رویکرد دفاع غیر با توجه به معیارهای جغرافیایی می باشد. بنابراین با توجه به تنوع معیارها نوع پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی است. پس از بررسی مبانی نظری از طریق روش اسنادی به توصیف و تحلیل ویژگی های مرتبط با محدوده پژوهش پرداخته شده است. تحلیل و رتبه بندی معیارها توسط روش تصمیم گیری چند معیاره AHP و به وسیله نرم افزار Expert Choice و برای همپوشانی و تحلیل فضایی از نرم افزار ARC GIS استفاده شده است نتایج حاصل از فرایند تحلیل نقشه های مختلف و به خصوص نقشه نهایی نشان دهنده این مطلب است که منطقه شمال شرق به دلیل ضعف پدیده های توپوگرافی شرق و جنوب منطقه دارای ضعف دفاعی می باشد.

مکانیابی، شهر، منطقه شمال شرق، دفاع غیر عامل، متغیرهای جغرافیایی