سید مصطفی پورقاسمی
رامین نوشاددل
آیه شعبانی

تضمین امنیت ملی از مهم ترین شاخصه های یک حکومت پویا و مقتدر است که رجال سیاسی نظامی و امنیتی حاکمیت خود را متعهد به تامین آن می دانند. بر همین اساس تدوین راهبرد امنیت ملی از راهبردی ترین اقدامات نرم افزاری در جهت تامین امنیت ملی محسوب می شود. نگاه مدرن به امنیت نگاهی چندسویه است و طیفی از عوامل (فرصت ساز و تهدید آفرین) را شامل می شود که در زمینه های گوناگون فرصت ظهور و بروز پیدا می کنند. یکی از عوامل مهم در این زمینه عامل ژئوپلیتیک و موقعیت سرزمینی است. کشور ایران به علت قرار گرفتن در منطقه راهبردی حساس خاورمیانه از یک موقعیت ویژه ای برخوردار است. به طوریکه نه تنها خود یک کانون ژئوپلیتیکی محسوب می شود بلکه با 6 حوزه مهم ژئوپلیتیکی در ارتباط می باشداین حوزه ها با عنایت به وزن و موقعیت خود در تدوین راهبرد امنیت ملی ایران تاثیر گذار هستند. اما در میان این حوزه ها حوزه زئوپلیتیکی خزر به خاطر شان ژئوپلیتیکی در معادلات سیاسی ، اقتصادی فرهنگی و امنیتی در منطقه و جهان نقش بسیار فعال و تعیین کننده ای در امنیت ملی ایران دارد. بر این مبنا در این مقاله سعی می شود به روش کتابخانه ای و از طریق روش شناختی توصیفی- تحلیلی رابطه و تاثیر حوزه ژئوپلیتیکی خرز را در این خصوص از زوایای اصلی بررسی و روشن نماییم.

استراتژی، امنیت، حوزه ژئوپلیتیکی، دریای خزر، راهبرد