کاظم رنگزن - دانشیار، رئیس گروه سنجش از دور و GIS دانشگاه شهید چمران اهواز
مهدی کیخایی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی دانشگاه شهید چمران اهواز
ایوب تقی زاده - کارشناس ارشد سنجش از دور و GIS عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز
هدایت دشت پا - کارشناس ارشد مدیریت علوم دفاعی، نظامی، گروه ۵۵ توپخانه اصفهان

توجه به مکان گزینی مستعد در یگانهای نظامی از موضوعات اساسی فرماندهان و طراحان نظامی به منظور کاهش آسیب ها و تلفات انسانی و تسلیحاتی است. یکی از مراحل تاکتیکی بسیار مهم در یگان های توپخانه و کوشکی ، شناسایی ، انتخاب و اشغال مواضه می باشد. از آنجایی که این یگان ها در مقابل حملات هوایی دشمن بسیار آسیب پذیر می باشند لذا هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین مناطق مناسب استقرار تاکتیکی انها در منطقه جرقوبه اصفهان قبل از حضور قیزیکی با در نظر گرفتن کلیه شرایط محدودیت ها و قابلیت های موجود به منظور کاهش این آسیب ها می باشد جهت نیل به این هدف عواملی از قبیل شیب، جهت شیب، سیستم زهکشی، قابلیت دید و اختفاء، نوع لندفرم ها، زمین شناسی و نوع سازندها، نوع خاک، کاربری اراضی، میزان دسترسی به شبکه راه ها و مناطق حفاظت شده زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفت. پس از آماده سازی داده ها و نقشه های موضوعی لازم، عملیات نرمال سازی روی لایه ها انجام شد. سپس توسط روش AHP و رویکرد فازی نسبت به وزن دهی لایه ها اقدام و با استفاده از عملگردهای فازی در محیط GIS عملیات همپوشامی فازی (Fuzzy Overlay) روی لایه ها انجام گرفت. در ادامه پس از تولید پهنه ها 9 پزینه به عنوان مناطق مستعد مشخص و سپس با استفاده از روش اولویت بندی بر اساس شباهت به راه حل ایدئال (TOPSIS) و رویکرد فازی نسبت به رتبه بندی پهنه ها جهت اشغال اقدام گردید. گزینه های 2، 3، 7، 5، 1 به ترتیب به عنوان بهترین مکان ها بر اساس اولویت ف جهت اشغال مشخص شد. نتایج پژوهش با توجه به بازدیدهای میدانی انجام شده نشان می دهد که محدوده های پایکوهی ، نیمه مرتفع و مناطقی که از نظر ژئومورفولوژی نظامی حائز اهمیت و مطابق ملاحظات این یگان ها می باشد به خوبی استخراج گردیده است و نقش سامانه اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آن با روش های تصمیم گیری چند معیاری و فازی می تواند جهت انجام تحلیل های نظامی با دقت مناسب جهت طراحان و فرماندهان نظامی کارساز واقع گردیده و از صرف هزینه ، زمان و تلفات بیشتر به شدت کاسته شود.

سیستم اطلاعات جغرافیایی، مکان یابی، یگان های توپخانه، سلسله مراتبی فازی، تاپسیس فازی