یوسف رحیم سوری - گروه زمین شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران، گروه زمین شناسی دانشگاه ا
صمد علیپور - گروه زمین شناسی دانشگاه ارومیه
عبدالمجید یعقوب پور - گروه زمین شناسی دانشگاه تربیت معلم تهران
عبدالفتاح حسامی - سازمان صنایع و معادن استان کردستان

در بخش هایی از شرق تا شمال شرقی شهرستان بوکان در استان آذربایجان غربی ( حدفاصل روستاهای درزی ولی ، داش آغل ، کانی شیته ، جوانمرد و سرچاوه ) پتانسیلهایی با ذخایر نسبتاً بالا از بوکسیت وجود دارند که تنها در ح د فاصل روستاهای درزی ولی – داش آغل همراه با ذخایر اقتصادی از نسوز کائولینیتی ( بانام تجاری خاک نسوز ) هستند . بوکسیت های این مناطق از نوع دیاسپوری ، دیاسپوری - بوهمیتی و بوهمیتی تشخیص داده شده اند . آزمایشات صنعتی کیفیت کانسنگ را از لحاظ تجاری در جهت مصرف در صنایع متالورژی ، شیمیایی ، نسوز و تهیه ساینده پایین ارزیابی نموده است ولی با توجه به کانی شناسی و ترکیب شیمیایی ، بوکسیت های این مناطق می توانند در صورت احداث واحدهای تولید سیمان در منطقه به عنوان مواد اولیه مصرف شوند . نسوز کائولینیتی درزی ولی _ داش آغل از حاظ میزان ذخیره و کیفیت از پتانسیل نسبتا مناسبی برخوردار است . مطالعات سنگ نگاری ماده معدنی را یک سنگ رسی کائولینیتی ریز بلور معرفی کرده است . آزمایشات X.R.D نیز وجود کانیهای اصلی کائولینیت ، پیروفیلیت ، دیاسپور و بوهمیت و کانیهای فرعی آناتاز رو تیل ، میکا ، کوارتز و کروندوم را مشخص نموده است . ماده معدنی که به شکل عدسی و لایه ای دیده میشود دارای رنگهای متغیری از سبز ، خاکستری و زرد بوده که می تواند معرف محیط تشکیل و تغییر شرایط احیایی به اکسیدان باشد . بوکسیت های این مناطق که در همبری با ماده معد نی نسوز و در کمر پایین آن واقع شده اند عموماً دارای بافت های االیتی ، پیزولیتی و پلیتومورفیک بوده که میتواند بیانگر تشکیل بوکسیت و به تبع آن کائولینیت بصورت برجا باشد . به نظر میرسد سنگ منشاً ) ) Source بوکسیت این مناطق سنگهای آتشفشانی با ترکیب بازالت و اول یوین بازالت باشند که توسط عوامل و نیروهای زمین ساختگی دچار بالا آمدگی شده و طی مراحل مربوطه و در محیط مناسب ( به دنبال هوازدگی های شیمیایی و فرایند بوکسیتی شدن ) بوجود آمده اند . با توجه به مشاهدات صحرایی ، ریخت شناسی ذخیره معدنی و الگوی غنی شدگی Al و Ti ، پتانسیل نسوز کائولینیتی _ بوکسیتی درزی ولی _ داش آغل بوکان بیشترین تشابه را با ذخایر بوکسیت چینه سان مدیترانه نشان می دهد