راشین امیرمردفر - دانش آموخته دکتری اکولوژی گیاهان زراعی، گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
ابراهیم فتائی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، استادیار گروه مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست، اردبیل، ایران
علی علیشیری - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست، اردبیل، ایران
زهرا سامع نژاد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل، دانشجوی کارشناسی ارشد آلودگی های محیط زیست، اردبیل، ایران

در حال حاضر رشد روز افزون بشر و تغییر قالب های فرهنگی و بهداشتی، مشکل فزاینده فاضلاب های خانگی و صنعتی را موجب شده اند و بدین ترتیب محدودیت منابع آب و کمبود آن بیش از پیش احساس می شود. گرچه طبیعت معمولاً قادر است آب و هوا را تصفیه کند، ولی سرعت آلودگی معمولا از زدایش طبیعی پیشی می گیرد. حل عمده مشکلات فاضلاب در گرو به کارگیری روش هایی چون: کنترل پساب، تبدیل، بازیابی و سرمایه گذاری موثر در فناوری تصفیه آب های آلوده می باشد. بدین منظور جهت استفاده از پساب تصفیه خانه پتروشیمی تبریز برای آبیاری کشاورزی و دفع به آب های سطحی از آزمایشگاه معتمد سازمان محیط زیست، نتایج آزمایش های پساب خروجی مجتمع در تاریخ های 91/3/9 و 91/6/19 تهیه گردید. مقایسه این مقادیر با استانداردهای سازمان محیط زیست نشان داد که تمامی پارامترها به غیر از میزان کلیفرم گوارشی، میزان چربی و روغن و کلر آزاد مطابق با استانداردهای ارائه شده این سازمان برای آبیاری کشاورزی و بهغیر از میزان کلسیم، کلر آزاد، چربی و روغن و مواد قابل ته نشینی جهت دفع به آب های سطحی بود. پساب تصفیه خانه پتروشیمی تبریز از نظر طبقه بندی آب آبیاری براساس نمودار ویل کاکس جزء آب های متوسط (C3S1) طبقه بندی گردید. از نظر تاثیر بر نفوذپذیری خاک نیز این پساب جزء آب های خوب و از نظر باقیمانده کربنات سدیم (RSC) در طبقه آب های بدون محدودیت برای آبیاری قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می دهد که پساب این تصفیه خانه بعد از اصلاحات جزئی در فرایندهای تصفیه، برای استفاده مجدد در آبیاری کشاورزی و دفع به آبهای سطحی مطلوب می باشد.

استفاده مجدد، پساب صنعتی، آبیاری کشاورزی، آب های سطحی، پتروشیمی تبریز