الناز سلطانی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج و مکاتبه کننده مقاله
محمدرضا اردکانی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
فروزنده سلطانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

به منظور بررسی اثر همزیستی مایکوریزا، ورمی کمپوست و ازتوباکتر به عنوان کودهای بیولوژیک و با روش های مختلف تلقیح باکتری بر صفات کمی و کیفی کاهو آزمایشی به صورت فاکتوریل و در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل ها شامل تلقیح با قارچ مایکوریزا (عدم تلقیح و تلقیح)، ورمی کمپوست (عدم تلقیح و تلقیح)، تلقیح با باکتری ازتوباکتر (عدم تلقیح و تلقیح) بود. آزمایش در سال 1390 در شرایط گلخانه ای و مزرعه ای در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی واحد کرج انجام شد.نتایج حاصله نشان داد که اثر قارچ مایکوریزا، باکتری ازتوباکتر و روش های تلقیح باکتری بر کلیه صفات اندازه گیری شده (وزن کل بوته، درصد فسفر، درصد نیتروژن و میزان نیترات) در سطح احتمال 1% معنی دار است. اثر ورمی کمپوست بر روی کلیه صفات اندازه گیری شده به غیر از درصد نیتروژن معنی دار شد(در سطح احتمال 1%). با توجه به نتایج حاصله از اثرات متقابل کلیه فاکتورها بیشترین میزان وزن بوته گیاه کاهو و کمترین درصد نیترات موجود در اندام ها در تیمار استفاده از مایکوریزاx استفاده از ورمی کمپوست x استفاده از ازتوباکت x روش تلقیح گلخانه ای و مزرعه ای و تیمار استفاده از مایکوریزا x استفاده از ورمی کمپوست x استفاده از ازتوباکتر x روش تلقیح مزرعه ای به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که با کاربرد کودهای بیولوژیک علاوه بر افزایش عملکرد گیاه کاهو می توان درصد نیترات موجود در اندام های کاهو راکه برای سلامتی انسان مضر است را نیز کاهش داد.

کاهو، قارچ مایکوریزا، ورمی کمپوست، ازتوباکتر، روش های تلقیح