علیرضا پازکی - دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری ، گروه زراعت و اصلاح نباتات، تهران ، ایران
حلیمه رضایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، تهران، ایران
داوود حبیبی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ، گروه زراعت و اصلاح نباتات، البرز ، ایران
فرزاد پاک نژاد - دانشیاردانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج ، گروه زراعت و اصلاح نباتات، البرز ، ایران

تغییرات اقلیمی در سراسر جهان اثرات شگرفی را بر جای گذاشته است که یکی از بارزترین تهدیدهای آن توسعهخشکسالی بویژه در سال های آینده است. امروزه مصرف آسکوربات به عنوان یک آنتی اکسیدان و همچنین هورمونجیبرلین اثرات زیستی قابل توجهی بر رشد و نمو گیاهان داشته و به عنوان یکی از روش های پدافند غیر عامل باعثافزایش تحمل گیاهان در شرایط بروز تنش خشکی می گردد. در پژوهش حاضر اثر تنش خشکی و برهمکنش آن باآسکوربیک اسید و جیبرلین بر میزان فعالیت آنزیم کاتالاز در گیاه دارویی آویشن (.Thymus vulgaris L) بر اساس طرحی به صورت فاکتوریل و در قالب کاملاً تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. به طوری که گیاهان سه هفته پس از استقرار در گلدان تحت تأثیر سطوح مختلف تنش خشکی شاهد (FC)، تنش ملایم (2/3FC) و تنش شدید (1/3FC) آسکوربات ( 0و 10 میلی مولار) و ژیبرلیک اسید ( 0 و 10 میلی مولار) قرار گرفتند. در گیاهانی که تحت تیمار تنش شدید قرار داشتند، با افزایش شدت تنش خشکی میزان فعالیت کاتالاز(0/24μmoL H2O2/min) افزایش یافت، ولی در مقادیر یکسان خشکی با افزایش غلظت اسید آسکوربیک میزان فعالیت کاتالاز کاهش یافتبه صورتی که استفاده از آسکوربات با غلظت 10 میلی مولار میزان فعالیت کاتالاز را تا 0/19μmoL H2O2/min کاهش داد. همچنین در شرایط تنش خشکی شدید محلول پاشی 10 میلی مولار ژیبرلین میزان فعالیت کاتالاز را حداقل به 0/18μmoL H2O2/min رساند. نتایج این آزمایش نشان داد که می توان از آسکوربات و جیرلین به عنوان عوامل مفید درافزایش مقاومت به تنش خشکی استفاده نمود.

آسکوربات، آویشن، جیبرلین، کاتالاز، تنش خشکی