محبوب صفاری - دانشجوی دکتری، گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، دانشگاه شیراز
وحیدرضا صفاری - استادیار گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان
معصومه معاذالهی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه شهید باهنر کرمان

روی یکی از 8 عنصر کم مصرف است که برای رشد گیاهان ضروری می باشد. گزارش های زیادی مبنی بر وجود کمبود روی در زمینهای زراعی ایران وجود دارد. که نتیجه تبدیل سریع شکل های قابل دسترس به شکل های غیر قابل دسترس توسط گیاه می باشد. هدفاز انجام این مطالعه بررسی و مقایسه سه روش عصاره گیری دنباله ای، برای تعیین شکل های شیمیایی روی در بعضی از خاکهای ایرانمی باشد. بدین منظور 9 خاک از افق سطحی (0-30 سانتی متری) خاکهای اسیدی و آهکی استان های فارس، کرمان و گیلان تهیه و جداسازی شکل های شیمیایی روی، با سه روش عصاره گیری دنباله ای ( روش های اسپوزیتو و همکاران، سینگ و همکاران، ما و اورن)در سه تکرار انجام شد. نتایج بدست آمده در سه روش عصاره گیری دنباله ای حاکی از آن است که قسمت اعظم شکلهای شیمیایی رویدر شکل های تتمه و کربناتی وجود دارد. به طور کلی، میانگین درصد نسبی شکل های روی بدست آمده در روش های مختلف به ترتیبزیر می باشند، در روش اسپوزیتو و همکاران: جذب سطحی < تبادلی < آلی < کربناتی<< تتمه، در روش سینگ و همکاران: تبادلی<متصل به اکسیدهای منگنز < آلی < متصل به اکسیدهای آهن بی شکل< متصل به اکسیدهای آهن متبلور < کربناتی<< تتمه، و در روشما و اورن: محلول در آب<جذب سطحی < آلی < متصل به اکسیدهای منگنز< متصل به اکسیدهای آهن و آلومینیوم < کربناتی<< تتمه.ضرایب همبستگی بین ویژگیهای خاک و شکلهای مختلف روی جدا شده توسط سه روش بالا نشان می دهد که پ هاش، کربنات کلسیممعادل، ماده آلی، ظرفیت تبادل کاتیونی، و مقدار رس موجود در خاک مهمترین عوامل در توزیع روی بین شکلهای گوناگون می باشند.

روی، شکل های شیمیایی، عصاره گیری دنباله ای