علیرضا عسگری نطنزی - سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی ندسا- مرکز رشد فناوری
حسین صابری - سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی ندسا- مرکز رشد فناوری

واژه بیوسکیوریتی در مقالات مرتبط غالباً به عبارت امنیت زیستی برگردانده شده است. امنیت زیستی از دو کلمه امنیت، یعنیدر امان بودن و زیست، یعنی زندگی کردن تشکیل شده است و اصطلاحاً می توان آن را تحت عنوان ایمن زندگی کردن تعریفنمود. در تعریفی دیگر امنیت زیستی عبارت است از تمامی گام هایی که باید در جهت حفاظت از موجودات زنده در برابرمخاطرات که انواع بیماری ها و حوادث هستند برداشته شود و به عبارتی شیوه ای پیشگیرانه است که نقش موثری در تامینسلامتی موجودات زنده ایفا می کند. این روش پیشگیری مسلما مقرون به صرفه تر، موثرتر و بهتر از درمان است. کاربرد امنیتزیستی، کاهش خطر ابتلا بیماری در مزرعه، به حداقل رساندن گسترش بیماری در مزرعه، ارتقای سلامت ماهیان، محافظت ازسرمایه گذاری اقتصادی، محافظت در برابر بیماری های جدید ویروسی و نوپدید و ارتقای سطح بهداشت و سلامت موادغذایی می باشد.برنامه های امنیت زیستی از همان آغاز عملیات اجرایی احداث مزرعه پرورشی قابل انجام و لازم الاجرا بوده و شامل مواردیچون موقعیت مناسب پیش بینی شده برای ایجاد مزرعه و دور بودن از مناطق خطر و آلوده به انواع پاتوژنها و همینطور رعایتفاصله از زیستگاه پرندگان مزاحم و مواردی که به تفصیل به آنها پرداخته می شود می باشد.پس از احداث مزرعه در موقعیتیمتناسب با قوانین امنیت زیستی، آموزش کارکنان و تمامی پرسنل شاغل در مزرعه در مورد آموزه های بیوسکیوریتی ضروری می باشد.منبع آب مورد استفاده در مزرعه و کیفیت آن را هم باید مطابق استانداردهای بیوسکیوریتی از ابتدای احداث مزرعه مورد توجه ویژه قرار داد.همینطور مواد اولیه، غذای آبزیان پرورشی و ماهیان جدید که وارد محیط مزرعه می شوند هم در اصول و قواعد امنیت زیستیدیده شده و مدیران مزارع بایستی به آنها دقت خاصی نمایند.مواردی چون تراکم آبزیان پرورشی در استخرها، کنترل درجه حرارت آب، بررسی کیفیت فیزیکی و شیمیایی آب استخرها، اصول جابجایی ماهیان، ضد عفونی تجهیزات وآب ورودی و معیارهای انتخاب ضدعفونی کننده مناسب و بسیاری موارد دیگر دربرنامه های امنیت زیستی وجود دارند و به آنها پرداخته شده است. اصول پیشگیری از بیماریها به عنوان یکی از مهمترین رسالتهای امنیت زیستی شامل جلوگیری از ورود عوامل و ناقلین بیماریزا و شیوه های استاندارد برخورد با آبزیان بیمار، بحث قرنطینهو انتخاب داروها و واکسن ها و حذف ماهیان مرده و آلوده و مسائل مرتبط دیگر هم با تکیه به بیوسکیوریتی به خوبی در مزرعهقابل اجرا خواهد بود.