عزت ا... عباسیان - استادیاردانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه اقتصاددانشگاه بوعلی سینا همدان ایران
نادر مهرگان - استادیاردانشکده ادبیات و علوم انسانی گروه اقتصاددانشگاه بوعلی سینا همدان ایران

بر اساساهداف کمی برنامه چهارم، بخششایان توجهی از رشد اقتصادی باید از محل ارتقای بهرهوری کل عوامل تولیدتأمین شود. برای تسهیل تحقق این هدف، تمامی دستگاههای اجرایی مکلفند در تدوین اسناد، سهم بهرهوری کل عواملدر رشد اقتصادی را منظور کرده و الزامات آن را مشخصکنند. همچنین دستگاههای اجرایی موظفاند به منظور تحول اقتصادی کشور از یک نظام اقتصادی نهاده محور به نظام اقتصادی ستانده محور، ضمن شناسایی موانع افزایشبهرهوریعوامل تولید، سیاستهای مربوط به بخشخود را درجهت رفع این موانع تهیه کنند(ماده ٦). سوال اساسی قابل طرح این است که موانع اصلی ارتقای بهرهوری کل عوامل تولید در حملونقل و ارتباطات چیست و چگونه میتوان آ نرا بر طرف کرد. برای پاسخ به این سئوال با استفاده از روشتحلیل فراگیر داده هاDEAبهرهوری کل عوامل تولید و اجزاء آن در حملونقل و ارتباطات اندازهگیری شدهاند. این مطالعه از دیدگاه روشو موضوع برای نخستین بار است که در کشور انجام میشود. مطالعاتی که تاکنون انجام شدهنیز غالبًا در سطح ملی ونهایتًا در سطح بخشبوده است، در حالی که این مطالعه در سطح زیر بخشاقدام به اندازهگیری بهرهوری، آنهم به تفکیک اجزاء بهرهوری کرده است. نتایجنشان میدهند بهرهوری کل عوامل تولید حملونقل و ارتباطات در مقایسه با بهرهوری کل عوامل تولید بخشهای اقتصادی کشور در پایینترین حد قرار دارد. اجزای محاسبه شده بهره ورینشان میدهند که در درون فعالیت تغییرات کارآیی مدیریتی و کارآییفنی سببتنزل بهرهوری کل عوامل تولید زیر بخشحملونقل و ارتباطات شده است

بهره وری کل عوامل ، حمل ونقل ، کارآیی فنی ، کارآیی تکنولوژیکی ، کارآیی مدیریتی ، کارآیی مقیاس ، DEA