سیدصابر ناصرعلوی - دانشجوی دکتری دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران
محمود صفارزاده - استاددانشکده فنی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس تهران ایران

برنامهریزی پرواز از جمله مسائل اصلی شرکتهای هواپیمایی است که به صورت یک مسأله بهینهسازی از دیربازمطرح بوده است. مسأله جامع برنامهریزی پرواز معمو ً لا برای حل، به چند زیر مسأله تقسیم میشود. تخصیصهواپیما یکی از زیر مسائل برنامهریزی پرواز است. در این مسأله با فرضمعلوم بودن برنامه زمانبندی پروازها و مشخصات ناوگان آماده پرواز، نوع هواپیمای هر پرواز تعیین میشود. طی مطالعات دهه اخیر، این مسأله به صورت یک مسأله جریان در شبکه چند کالاییMulti Commodity Network Flow با متغیرهای صحیح و حقیقی مدلسازی شده و برای حل آن، از روشهای مرسوم در حل این نوع مسائل استفاده شده است. تحقیق حاضر با اصلاح یکی از مدلهای موجود، برای یک شرکت هواپیمایی داخلی، به بررسی و حل مسأله میپردازد. در اینجا چندین مسأله نمونه تخصیصهواپیما به پرواز شبه واقعی با سه روش، از جمله روشهای مبتنی بر بکارگیری الگوریتمهای ژنتیک Genetic Algorithmگرم و سرد کردن شبیهسازی شده Simulated Annealing بهینه سازی کولونی مورچه AntColony Optimization حل شده است. برای ارزیابی کارآیی الگوریتمها، از نرم افزارGAMSه منظور محاسبه جواب دقیق استفاده شد. در نهایت با توجه به نتایج حل مسائل نمونه با روشهای مذکور درمقایسه با نرم افزار بهینهسازی GAMS معلوم شد که روشهای هیوریستیک پیشنهادی در مدت زمان کوتاه تر، جوابهای قابل قبول تری ارایه میکنند و دارای مطلوبیتو قابلیتبسیاری برای حل مسأله تخصیص هواپیما به پرواز هستند

بهینه سازی ، برنامه ریزی پرواز ، الگوریتم ژنتیک ، الگوریتم گرم و سرد کردن شبیه سازی شده ، الگوریتم کولونی مورچه