مجید یوسفی خوشبخت - دانشجوی دکترا، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
فرزاد دیده ور - استادیار، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
فرهاد رحمتی - دانشیار، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
زهرا سعادتی اسکندری - دانشآموخته کارشناسی ارشد، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

یکی از مه مترین گستر شهای مسئله مسیریابی وسایل نقلیهVRP مسئله مسیریابی وسیله نقلیه با ناوگان ناهمگن ثابت HFFVRP است که هدف آن سروی سدهی به مشتریان با تعدادی وسیله نقلیه محدود اس ت. مسئل ه HFFVRP عبارت است از معی نکردن مسیرهایی با هزینه مینیمم برای یک ناوگان حمل و نقل که تقاضاهای مشتریان را برطرف م یکند. بهعلاوه ترکیب وسایل نقلیه در این ناوگان شامل چند نوع وسیله نقلیه اس ت؛ ب ه طور ی که حداکثر بار قابل بارگذاری و هزینه پیمایش هر واحد فاصله برای هر وسیله نقلی ه با یکدیگر تفاوت دارن د. در این مقاله یک روش فراابتکاری مبتنی بر روش جمعیت مورچگان acs برای حل مسئله HFFVRP ارایه می شود که ازدوالگوریتم جستجوی محلی بهعنوان رو شهای بهبو ددهنده استفاده م یکند، این الگوریتم روی 13 مثال استاندارد شامل 50 تا360با نتایج دیگر ACS مشتری در ادبیات موضوع مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج محاسباتی نشا ن م یدهد که نتایج الگوریت مهای فراابتکاری برای حل مسایلHFFVRP قابل رقابت است. بهعلاوه الگوریتم پیشنهادی جوا بهای بسیار خوبی را برای بیشتر مسایل بهدست آورده است؛ به طوری که شش مورد از بهترین جوا بهای تاکنون بهدست آمده به وسیله الگوریتم پیشنهادی، یافت شد

مسیریابی وسایل نقلیه ، ناوگان ناهمگن ثابت ، روش جمعیت مورچگان ، الگوریتم های جستجوی محلی