عماد رعایائی - مرکز پژوهش و خدمات علمی وزارت نفت
مریم برازنده - مرکز پژوهش و خدمات علمی وزارت نفت
محمدرضا فردی - مرکز پژوهش و خدمات علمی وزارت نفت

هیدروژن اتمی که در اثر نیمه واکنش کاتدی فعل و انفعالات خوردگی و یا احیاء یونهای هیدروژن بر روی سطوح فلزی بوجود می آید، در حالاتی که تخلیه و یا جدا شدن آن از سطح به کندی صورت گیرد می تواند بداخل فلز نفوذ نماید. هیدروژنهای نفوذ یافته بداخل شبکه کریستالی فلز پس از تجمع و یا ترکیب با عناصر دیگر ضایعاتی را از قبل ایجاد تاول، تردی و شکنندگی فلز بهمراه دارند. جلوگیری از این پدیده مخرب همواره در صنعت مد نظر بوده و تحقیقات وبررسی هایی در جهت کاربرد روشهای عملی انجام گردیده است که از اهم آنها می توان، انتخاب آلیاژ مناسب و استفاده از پوششهای فلزی و غیر فلزی را نام برد. در این مقاله با استفاده از روش کنترل شده الکتروشیمیایی میزان هیدروژنهای نفود یافته با داخل نمونه های فولادی بر حسب زمان اندازه گیری شدهاست. با کمک این روش کیفیت پوششهای فلزی مس و نیکل درجلوگیری از نفوذ هیدروژن اتمی بداخل فولاد مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصله نمایانگر کیفیت بهتر پوششهای الکتروپلیت نسبت به پوششهای الکترولس و غوطه وری می باشد. مقایسه پوششهای مس و نیکل اعمال شده به روش الکتروپلیت با ضخامتهای یکسان نشانگر قدرت بیشتر پوشش می در جلوگیری از نفوذ هیدروژن است که این امر را می توان به عملکرد مضاعف مس درسد کنندگی نفوذ اتمهای هیدروژن و اثر کاتالیستی آن در ترکیب مجدد اتمها و تبدیل آنها به هیدروژن ملکولی نسبت داد.