حلیمه امیرشاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی منابع طبیعی - بیابان زدایی دانشگاه زابل

بیابان زایی یا بیابانی شدن بعد از دو چالش تغییر اقلیم و کمبود آب شیرین به عنوان سومین چالش مهم جامعه جهانی در قرن 21 محسوب می شود. بیابان زایی یکی از شیوه های تخریب خاک در مناطق خشک، نیمه خشک و کم رطوبت است که بر اثر عوامل مختلف از جمله تغییر آب و هوا و فعالیت های انسانی حادث می شود، دریاچه هامون سومین دریاچهبزرگ ایرانپس از دریاچه خزرو دریاچه ارومیهاست. این دریاچه از سه دریاچه کوچک به نام های هامون پوزک، هامون صابری، هامون هیرمند تشکیل شده است که در زمان وفور آب به هم متصل می شوند و دریاچه هامون را تشکیل می دهند وبزرگ ترین پهنه آب های شیرین سیستان، نقش اساسی در زندگی مردم منطقه داشته است. دشت سیستان در قلمروی اقلیم گرم و خشک با تابستان های گرم و طولانی قرار دارد. خشکسالی های اخیر باعث گسترش مسئله بیابانزایی در منطقه گردیده است. کمبود منابع آب ناشی از بارندگی کم، وابستگی شدید به منابع آب خارج از کشور و راندمان کم آبیاری(کمتر از 30 درصد)، دشت سیستان را به کانون بحران های مربوط به آب تبدیل نموده است.بیابان زایی در چند سال اخیر به شدت بر زیستگاه حیات وحش اثرات نامطلوبی را بر جای گذاشته است به نحوی که باعث از بین رفتن و فقیر شدن مراتع و موجب رقابت حیات وحش و دامهای اهلی بر منابع غذایی گشته وباعث از بین رفتن زیستگاه وحوش شده است. همچنین باعث تغییر در مسیر مهاجرت پرندگان و کاهش حیات وحش بویژه پستانداران منطقه، کاهش تنوع زیستی منطقه، تخریب زیستگاههای حیات وحش و آبزیان به جا گذاشته که غیر قابل جبران و یا به سختی جبران پذیرمی باشد.

بیابان زایی، دریاچه هامون، دشت سیستان، حیات وحش