طیبه حاتمی - دانشجوی کارشناسی ارشد بیابانزدایی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان
شیما نیکو - استادیار گروه بیابانزدایی دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان
ناصر مشهدی - استادیار مرکز بین المللی تحقیقات همزیستی با کویر دانشگاه تهران
احمد صادقی پور - استادیار گروه مدیریت مناطق خشک دانشکده کویر شناسی دانشگاه سمنان

حاکمیت فرسایش بادی در منطقه جنوب نیشابور باعث حرکت ذرات ماسه و تجمع آنها در روستاها، اراضی زراعی، کانالهای آبیاری و تأسیسات صنعتی موجود و در نتیجه ایجاد خسارات و مشکلاتی در منطقه می شود. لذا ارزیابی وضعیت فرسایش بادی در منطقه و شناخت عوامل آن بر اساس نتایج حاصل از ارزیابی جهت کنترل آن، امری ضروری است. در این تحقیق نیز هدف بررسی وضعیت فرسایش بادی در بخش از اراضی منطقه( اراضی کشاورزی)، که فرسایش بادی در آنها مشکلاتی را ایجاد کرده است، می باشد، تا با شناخت این فرآیند، امکان مبارزه و کاهش روند آن میسر گردد. نخست بر پایه مطالعات ژئومورفولوژی، 3 واحد کاری( بر اساس رخساره های ژئومورفولوژی) شامل اراضی کشاورزی، اراضی کشاورزی دارای نبکای فعال و اراضی کشاورزی دارای نبکای غیر فعال در منطقه شناسایی، و بر اساس روش اصلاح شده طبقه بندی بیابانزایی در ایران، شدت و وضعیت فرسایش بادی بر تکیه بر شاخص های الگوهای کاشت در محدوده اراضی زیر کشت، وضعیت بادشکن در پیرامون کشتزارها، مدیریت خاک و زمین، بافت خاک، مدیریت بقایای گیاهی، رطوبت خاک و دور آبیاری و تداوم وزش باد با سرعت بیش از سرعت آستانه (m/s 6 در ارتفاع 10 متری) در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که مهمترین شاخص فرسایش بادی در اراضی کشاورزی منطقه، شاخص وضعیت بادشکن در پیرامون کشتزارها می باشد. همچنین شدت فرسایش بادی در اراضی کشاورزی دارای نبکای فعال با امتیاز3/22، ( از 35 امتیاز)، زیاد، در اراضی کشاورزی دارای نبکای غیر فعال با امتیاز 9/16، متوسط و در اراضی کشاورزی( بدون نبکا)، با امتیاز 9/18 متوسط می باشد.

فرسایش بادی، اراضی کشاورزی، روش اصلاح شده طبقه بندی بیابانزایی در ایران، نیشابور