علی بنی اسدی - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست محیطی، دانشگاه فردوسی مشهد،
حسین محمدزاده - دانشیار و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد، سرپرست مرکز تحقیقات آبهای زیزمینی متاب

امروزه با توجه به اهمیت منابع آبی برای جوامع در حال رشد، ارزیابی کیفیت آب های مصرفی و پساب های حاصله در صنعت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. معدن زغال سنگ آق دربند به عنوان بزرگترین و قدیمی ترین معدن زغال سنگ استان خراسان رضوی، پتانسیلآلایندگی منابع آبی منطقه را دارا می باشد. در این راستا تعداد ۰۱ نمونه آب از حوضچه ها ی فلوتاسیون کارخانه زغالشویی، چاه، رودخانه یمجاور و سد باطله منطقه برداشت شد. جهت تعیین کیفیت و تیپ نمونه های آب برداشت شده، پارامترهایی از قبیل غلظت کاتیون های اصلی Ca+2 ، Mg+2 ، Na ، K+ ، آنیون های اصلی CO3,HCO3,Cl, SO4 ، EC ، TDS و pH اندازه گیری گردید. بر اساس مقادیر به دست آمده نمودار های کیفیت برای نمونه های آب رسم شدند. طبق نمودار دورو تیپ اکثر نمونه های آب منطقه سولفاته می باشد. بر اساس نمودار شولرنمونه های برداشت شده از نظر قابلیت شرب در حد متوسط و قابل قبول می باشند. بر اساس نمودار ویلکاکس، کلاس نمونه ها از نظر قابلیتاستفاده در کشاورزی در محدوده ی C4S1 خیلی شور و نامناسب و C3S1 شور و مناسب قرار گرفتند. از نظر کاربرد در صنعت، با محاسبه ی ضریب لانژلیه، تمامی نمونه ها در محدوده ی آب های خورنده تشخیص داده شدند. میانگین pH اندازه گیری شده در نمونه ها 40۱8 محاسبه گردید که با توجه به موقعیت نمونه ها انتظار می رود به علت استفاده از مواد افزودنی در کارخانه زغالشویی و در مواردی به علت وجود طبقات نازک آهک در سازند میانکوهی در منطقه باشد.

ژئوشیمی آب، کارخانه زغالشویی، معدن زغال آق دربند، نمودار های کیفیت آب، ضریب لانژلیه