حمید جعفریان یسار - عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان قم
بهاره سلیمانی - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی و رئیس مرکز تحقیقات فرهنگیان قم
احسان امرا - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم. آموزگار آموزش و پرورش منطقه کهک قم.

هدف این مطالعه رابطه عوامل درون مدرسه ای با عوامل مربوط به معلم در سبک زندگی اسلامی دانش آموزان دوره متوسطه شهر قم بود. این مطالعه به روش توصیفی - زمینه یابی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، عبارتند از همه دانش آموزان دوره متوسطه شهر قم. نمونه مورد نیاز به وسیله فرمول کوکران 299 نفر به صورت طبقه ای - سهمیه ای از تعدادی از مدارس دوره متوسطه انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری و جمع آوری داده های پژوهش عبارت است از پرسشنامه محقق ساخته که از 31 سؤال تشکیل شده است. این پرسشنامه در دو مؤلفه اصلی با عنوان عوامل درون مدرسه ای و عوامل مربوط به معلم، سبک زندگی اسلامی را بررسی کرد. پایایی ابزار با روش آلفای کرونباخ و با عدد 940/0 مورد تأیید قرار گرفت. یافته ها: مؤلفه های مربوط به عوامل درون مدرسه ای سبک زندگی اسلامی به ترتیب مؤلفه های 1)اجرای برنامه دینی در مدرسه، 2)سخنرانی دینی در مدرسه، 3)ارایه آموزه دینی در مدرسه و 4)ایجاد فضای دینی در مدرسه، رتبه بندی می شوند. مؤلفه های مربوط به عوامل معلم سبک زندگی اسلامی به ترتیب مؤلفه های 1)آموزش دینی توسط معلم، 2)وضع ظاهری معلم، 3)عامل الگویی معلم و 4)شرکت معلم در برنامه دینی مدرسه، رتبه بندی می شوند. بین دو متغیر عوامل درون مدرسه ای و عوامل مربوط به معلم، به میزان 62/0 رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد. تحلیل رگرسیون، متغیر (سخنرانی دینی در مدرسه) با بتای 298/0 دارای بیشترین اثر، متغیر (اجرای برنامه دینی در مدرسه) با بتای 265/0 دومین عامل، متغیر (ایجاد فضای دینی در مدرسه) با بتای 264/0 سومین عامل و متغیر (ارایه آموزه دینی در مدرسه) با بتای 254/0 چهارمین عامل درون مدرسه ای برای سبک زندگی اسلامی دانش آموزان نشان داد. تحلیل رگرسیون، متغیر (عامل الگویی معلم) با بتای 421/0 دارای بیشترین اثر، متغیر (شرکت معلم در برنامه دینی مدرسه) با بتای 286/0 دومین عامل، متغیر (آموزش دینی توسط معلم) با بتای 272/0 سومین عامل و متغیر (وضع ظاهری معلم) با بتای 211/0 چهارمین عامل مرتبط با معلم برای سبک زندگی اسلامی دانش آموزان نشان داد.

مؤلفه های سبک زندگی اسلامی، عوامل درون مدرسه ای، عوامل مربوط به معلم، دانش آموزان دوره متوسطه قم