یدالله عباسی محله - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران، مکانیک خاک و پی (علوم و تحقیقات آذربایجان غربی)
مسعود عامل سخی - دکترای مهندسی عمران زلزله(استادیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه ارومیه)

امروزه با ارائه روشهای نوین درعلم آمار وکاربرد این روش ها درعلوم مهندسی، تحلیلهای احتمالی درکنار تحلیل های قطعی محبوبیت یافته اند. مسئله ی مهم و حائز اهمیت در شیوه های کنونی طراحی سد، وجود عدم قطعیت های موجود در ساخت سد است که روشهای معمول طراحی سد آن ها را در نظر نمیگیرند. گاهی اوقات این نامعینی ها به اندازه ای است که باعث کاهش اعتبار محاسبات میشود. در تحقیق موجود به منظور استفاده از روش احتمالاتی در سدهای خاکی، سد خاکی ساروق به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و پارامترهای چسبندگی، زاویه ی اصعکاک داخلی و وزن مخصوص به عنوان منابع عدم قطعیت در نظر گرفتهشده است. در این تحقیق از نرم افزار GoeStudio به عنوان شبیه ساز سد ساروق استفاده شده است. این نرم افزار قابلیت تحلیل پایداری سدهای خاکی را به روشهای قطعی و احتمالاتی دارد. در بخش اول مقاله سد ساروق معرفی و انالیز پایداری شیروانی های بالادست و پایین دست سد پس از پایان ساخت (قبل از آبگیری) و سپس در حالت تراوش پایدار به روش بیشاپ ، مورگنسترن- پرایس جانبو بررسی شده است. در ادامه با کمی سازی پارامترهای دارای عدم قطعیت(در این مقالهф، c و ƴ) و همچنین تولید اعداد تصادفی از پارامترهای ذکر شده، به ازای هر گروه از اعداد تصادفی بدست آمده یک ضریب اطمینان بدست آمده و نهایتا پارامترهای احتمالاتی، شامل شاخص اعتمادپذیری و احتمال گسیختگی بدست می آید. در گام بعدی نتایج روش قطعی و احتمالاتی مقایسه شده است. در ادامه، به بررسی قابلیت اطمینان سطوح لغزش در حالت مختلف پرداخته و برای هر حالت ، 30 سطع لغزش بحرانی از 5000 سطح لغزش بررسی و بحرانیترین سطح لغزش از دیدگاه قابلیت اطمینان مشخص می گردد. شایان ذکر است با بررسی نتایج مشخص میگردد که سطح گسیختگی دارای کمترین ظریب اطمینان، لزوما دارای کمترین مقدار شاخص اعتمادپذیری یا بیاترین مقدار احتمال گسیختگی نخواهد بود.

عدم قطعیت، سدخاکی، ساروق، شبیه سازی، مونت کارلو