مرضیه فیروزکوهی - گروه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران
محمود توحیدی - استادیارگروه کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دزفول، دزفول، ایران
ناصر ظریفی نیا - استادیار، عضوهیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول، ایران

به منظور بررسی روند رشد لاینهای امیدبخش ماش در شرایط تنش خشکی در شمال استان خوزستان، آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مرکز تحقیقات صفی آباد به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی شامل سه میزان تنش 120، 180 و 240 میلیمتر با استفاده از تشتک تبخیر در کرتهای اصلی و پنج ژنوتیپ که شامل 3 لاین امید بخش KPS63,VC63,CN95 و دو ژنوتیپ پرتو و هندی در کرتهای فرعی با سه تکرار اجرا گردید که در میان ژنوتیپها، ژنوتیپ پرتو به عنوان شاهد در نظر گرفته شد. در این آزمایش صفات تعداد غلاف در هکتار، تعداد دانه در غلاف، تودهی زیستی، شاخص برداشت و عملکرد دانه در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس برای صفات مورد بررسی نشان داد تیمار تنش خشکی (120، 180 و 240 میلیمتر) در سطح احتمال خطای 1٪ دارای اختلاف معنیداری برای کلیه ی صفات یاد شده به جز تعداد غلاف در هکتار و تعداد دانه در غلاف بود. همچنین از نظر اثر ژنوتیپ بر تعداد دانه در غلاف، توده ی زیستی، عملکرد دانه در هکتار و شاخص برداشت در سطح احتمال خطای 1% اختلاف معنیدار همچنین اثر برهمکنش در صفات شاخص برداشت، بیوماس در سطح احتمال خطای 1٪ اختلاف معنیدار بود. بیشترین میزان عملکرد دانه در هکتار با میانگین 3249/30 کیلوگرم و بیشترین تعداد غلاف در هکتار مربوط به ژنوتیپ VC6172 با میانگین تعداد 56 عدد غلاف به ژنوتیپ VC63 بود. بنابراین میتوان ژنوتیپ VC6172 را به دلیل داشتن تعداد غلاف بیشتر که خود منجر به تولید دانه ی بیشتر میشود و به دنبال آن به دلیل داشتن عملکرد دانه ی بیشتر در هکتار در شرایط تنش خشکی توصیه کرد.

تنش خشکی ، تعداد دانه در غلاف ، شاخص برداشت، عملکرد دانه