سارا جوادیان کوتنایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته ی ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان
سعید ملماسی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، گروه محیط زیست
ندا اورک - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات خوزستان، گروه محیط زیست
جعفر مرشدی - استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز، گروه جغرافیا

امروزه با توجه به رشد روزافزون جمعیت شهرنشین و در پی آن گسترش شتاب زده و لجام گسیخته ی شهرها، مسائل و مشکلات عدیده ای پیش روی جوامع بشری قرار گرفته است. با توجه به وجود اراضی با ارزش طبیعی در نواحی پیرامونی شهرهای شمالی کشور، مسائل مذکور در این نواحی از جمله شهرستان ساری اهمیتی دو چندان یافته است. بررسی میزان تغییر سطح سکونت گاه های شهری در شهرستان ساری در نیم قرن اخیر، حاکی از افزایش چشمگیر مساحت اراضی شهری در پهنه ی شهرستان است. افزایش سطح سکونت گاه های شهری در محدوده ی مذکور، بدون توجه به قابلیت ها و محدودیت های اراضی و همچنین فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری صورت می گیرد که هر روز موجب نابودی سطح وسیعی از اراضی باارزش میگردد. فرآیند ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری، استفاده ی ممکن انسان از سرزمین برای کاربری توسعه شهری را برآورد می سازد. پژوهش حاضر که تحقیقی توصیفی و تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد، در شهرستان ساری با هدف طراحی و به کارگیری مدلی کلنگر و انعطاف پذیر به منظور ارزیابی توان اکولوژیک توسعه شهری با بهره گیری از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) انجام شده است. فرآیند تحلیل شبکه ای، روشی نسبتا نوین در عرصه ی پژوهش های محیط زیستی است که بر پایه ی تأثیرگذاری متقابل معیارهای محیط زیستی و البته قضاوت خرد جمعی استوار می باشد. نتایج پژوهش حاضر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در جهت بهینه سازی فعالیت ها به منظور جلوگیری از به هم خوردن تعادل های محیط زیستی، به ارائه ی راهکارهایی پیشنهادی بر اساس پهنه بندی اراضی محدوده ی مطالعاتی بر اساس توان اکولوژیک توسعه شهری انجامید.

ارزیابی توان اکولوژیک، توسعه شهری، فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP)، شهرستان ساری