سلمان قنبری نژاد مریان - کارشناس ارشد مرتعداری، کارمند سازمان حفاظت محیط زیست
فرشاد کیوان بهجو - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری دانشگاه محقق اردبیلی
بابک محبوب - کارشناس ارشد مرتعداری، کارمند سازمان حفاظت محیط زیست

انجام ارزیابی از سلامت مرتع، اطلاعاتی راجع به عملکرد فعلی رویشگاه اکولوژیک در اختیار ما قرار می دهد. این روش ارزیابی تأمین کننده اطلاعاتی است که در دیگر روش های ارزیابی قابل دسترسی نبوده و وضعیت سه صفت انتخابی مؤثر در بیان سلامت منطقه ارزیابی را ارائه می کند. با تعیین ویژگی های سلامت مرتع می توان مناطقی که به صورت بالقوه در خطر تخریب و تنزل قرار دارند را شناسایی نمود. حاصل این ارزیابی کیفی لزوماً به دست آوردن یک رتبه بندی واحد از سلامت مرتع نیست بلکه این ارزیابی از سه جزء صورت گرفت که تحت عنوان صفات سلامت مرتع نامیده می شوند. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی روش کیفی سلامت مرتع در تعیین سه ویژگی عملکردی شامل پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیک و سلامت موجودات زنده از طریق 17 شاخص اکولوژیک بود که عبارتند از شیار، الگوی جریان آب، تراس و ستون فرسایشی، خاک لخت، خندق، فرسایش بادی در مناطق برداشت و رسوبگذاری، جابجایی لاشبرگ، پایداری خاک نسبت به فرسایش، هدر رفت سطحی خاک و تخریب، ترکیب گیاهی، فشردگی خاک، گروه های ساختاری- عملکردی در گیاهان، مرگ و میر گیاهان، مقدار لاشبرگ، تولید سالانه، گیاهان مهاجم و توانایی تولید مثل گیاهان چند ساله. این روش طی 6 مرحله در مراتع سوباتان تالش اجرا شد. نتایج این تخقیق نشان داد که در رویشگاه قرق همانند رویشگاه مرجع آثاری از فرسایش شیاری، خندقی و الگوی جریان آب مشاهده نشد که مجموعه این شاخص ها دلالت بر عملکرد مناسب هیدرولوژیک این منطقه دارد. دراین مطالعه منطقه قرق بیشترین مقدار ویژگی های عملکردی در منطقه را دارا است.

سلامت مرتع، پایداری خاک و رویشگاه، عملکرد هیدرولوژیک، سلامت موجودات زنده و ارزیابی