مجتبی کشاورزی حسن آباد - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آبیاری و آبادانی دانشگاه تبریز
حوریه مرادی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشگاه فردوسی مشهد
سولماز بهاری - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد فیزیک خاک گروه خاک شناسی دانشگاه تبریز

یکی از روش های غیر مستقیم در برآورد منحنی مشخصه آب خاک، مدل آریا و پاریس بوده که بر پایه داده های منحنی توزیع اندازه ذرات خاک و چگالی ظاهری استوار است. با توجه به معادلات موجود در این مدل از یک پارامتر مقیاس α ، به منظور برآورد اندازه متوسط شعاع حجم منافذ استفاده می شود که تخمین دقیق این پارامتر به منظور دستیابی به منحنی مشخصه آب خاک، لازم و ضروری است. هدف از این تحقیق ارزیابی عملکرد سیستم استنتاج فازی در برآورد این پارامتر است. بدین منظور پارامترهای موثر خاک مانند درصد سیلت و شن و جرم مخصوص ظاهری 58 نمونه خاک اندازه گیری شد و به عنوان پارامترهای ورودی مدل انتخاب شدند. با استفاده از دادههای اندازه گیری شده منحنی رطوبتی خاک، منحنی توزیع اندازه ذرات و روش حل معکوس، مقادیر واقعی پارامتر مقیاس محاسبه و به عنوان پارامتر خروجی برای سیستم فازی استفاده گردید. به منظور ارزیابی عملکرد سیستم استنتاج فازی در تخمین پارامتر تجربی مذکور، ریشه میانگین مجذور خطا (RMSE) و خطای انحراف میانگین (MBE) محاسبه شد. این مقادیر برای بهترین مدل به ترتیب 0/052 و -0/0068 به دست آمد. نتایج نشان داد که سیستم استنتاج فازی عملکرد رضایت بخشی را در پیش بینی پارامتر مقیاس α مدل آریا و پاریس داشته است. همچنین روش فازی با RMSE برابر 0.052 از تطابق بهتری نسبت به روش های خطی و لوجستیک با RMSE به ترتیب 0.17 و 0.11 برخوردار است.

پارامتر مقیاس، سیستم استنتاج فازی، منحنی رطوبتی خاک