جهانگیر عابدی کوپایی - دانشیار، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
سیدفرهاد موسوی - استاد وابسته، گروه آب، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه سمنان
مینا ناظمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

امروزه نیاز مبرم به بالابردن تولیدات کشاورزی به دلیل رشد روزافزون جمعیت وکاهش منابع آب مناسب، بشر را به استتفاده از آبهای با کیفیت پایین تر وادار کرده است. آب شور و زه آب نیز در ردیف آبهای نامتعارف قلمداد می شوند . به کارگیری آب های شور و بازچرخانی و استفاده مجدد از زه آبها روشی کارآمد برای استفاده در اراضی فاریاب میباشد. علاوه بر این در کاهش بار آلودگی مؤثر است. فیلتراسیون فرایندی مؤثر در کاهش غلظت نمکهای موجود در زه آب می باشد . بنابراین به منظور مقایسه و بررسی کارایی فیلترهای مختلف حاوی شن، زئولیت و مواد آلی ارزان قیمت برای کاهش هدایت الکتریکی به عنوان معیاری از شوری زه آب، آزمایشی با 4 تیمار و 3 تکرار در گلخانه و در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد . تیمارها دراین آزمایش عبارت بودند از: شن-زئولیت-کاه جو، شن-زئولیت-میوه کاج، شن- میوه کاج-کاه جو ، شن- زئولیت-میوه کاج - کاه جو. برای آماده سازی تیمارها از لوله های پلی اتیلن به ارتفاع 75 سانتیمتر و قطر 9 سانتیمتر استفاده شد و این ستونها با توجه به تیمارهای آزمایشی، به ترتیب از پایین به بالا با مواد مذکور پرشدند. سپس به هر یک از فیلترها محلولی با شوری 20 دسی زیمنس بر متر به تعداد 10 مرتبه (pore volume) افزوده شد و نمونه زه آب خروجی از انتهای هر ستون برای تعیین هدایت الکتریکی به آزمایشگاه منتقل گردید. نتایج مطالعه نشان داد که در تمامی pore volume ها هدایت الکتریکی کاهش یافته و هر 4 تیمار در کاهش شوری زه آب، مؤثر و قابل توصیه می باشند کاهش حداکثر 71/26 درصد از میزان هدایت الکتریکی در تیمار شن-زئولیت-میوه کاج بیانگر عملکرد بهتر این فیلتر در مقایسه با سایر فیلترهای مورد ارزیابی میباشد

زه آب، فیلتراسیون، شن، زئولیت، مواد آلی، هدایت الکتریکی