عباس سرافرازی - دانشیار تاریخ دانشگاه فردوسی مشهد

خلیج فارس دردوران پادشاهی شاه عباس اول یکی ازمهمترین و حساس ترین فرازهای تاریخی خود را سپری نمود دراین زمان بیش ازصدسال ازتسلط پرتغالی ها برخلیج فارس می گذشت شاه عباس درصدد برآمد آنان را اخراج نماید وی سیاست های متفاوتی را اتخاذنمود سیاست خلع ید ازپرتغالی ها با تکیه برنیروی داخلی و کمک خواستن ازدولت های همجوار و اروپایی و خصوصا استفاده به موقع و بهینه ازاختلافات اروپائیان برای راندن پرتغالی ها ازجمله سیاست های بکارگرفته شده درخلیج فارس بود اتحاد با انگلیسی ها و به خدمت گرفتن امکانات آنان ازاهمیت بالایی برخوردار بود شاه عباس درراندن پرتغالی ها عجله ننمود بلکه با سیاست توام با حزم اندیشی و بطئی و تدریجی درابتدا با تکیه برنیروهای خودی و طی چندمرحله نواحی را ازپرتغالی ها بازپس گرفت و درنهایت ضربه نهایی را با همکاری انگلیسی ها آن هم بنابه درخواست آنان به پرتغالی ها وارد ساخت بدون آنکه باجی به انگلیسی ها داده باشد پیامدهای استیلا برخلیج فارس برای ایرانیان بسیارمفید فایده ازنظر نظامی سیاسی اقتصادی و فرهنگی بود و دنیای جدیدی را برروی ایرانیان گشود تماس با اروپا و برقراری ارتباط با شرق و غرب ازاین زمان رنگ جدیدی به خود گرفت و اقتباس ازفرهنگ و تمدن اروپایی افزایش یافت که دروازه این تماس ها بدون هیچگونه شک و تردیدی خلیج فارس بود پیامدهایه مادی و کوتاه مدت استیلای مجدد ایران برخلیج فارس به زودی خود را نشان داد اما پیامدهیا بلندمدت آن دردورویه بورژوازی غرب درایران قابل مطالعه است

ایران ، خلیج فارس ، شاه عباس اول ، سیاستهای بکارگرفته شده