رحیم سرور - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری
هوشنگ سرور - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه مراغه
امید مبارکی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه اصفهان

الگوی توزیع فضایی جمعیت و امکانات درکشورهای درحال توسعه و کمتر توسعه یافته نشان ازعدم تعادل درشبکه استقرار جمعیت و بهره وری ازمنابع و امکانات سرزمین دارد دردهه های اخیر این عدم تعادل شدت بیشتری نیز یافته است موجب پدید آمدن مشکلات و تنگناهای خاص محیطی اقتصادی و اجتماعی درکلانشهرها شده است کشورهای مختلف هریک متناسب با شرایط خود راه حل هایی را جهت رفع آن برگزیده اند درکشور ما هم به نظر می رسد تقویت شهرهای میانی میتواند راهکار مناسبی درجهت تعادل بخشیدن به نظام اسکان جمعیت امکانات و خدمات درسطح مناطق باشد روش این تحقیق اسنادی توصیفی و تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز بصورت اسنادی گرداوری شده و ضمن پردازش و طبقه بندی داده ها به بررسی نقش شهرهای میانی درتوسعه فضایی کلان منطقه اذربایجان پرداخته شده است این منطقه دارای 14شهرمیانی بوده که حدود 29درصد ازجمعیت شهری منطقه را درخود جای داده اند یافته های این تحقیق نشان میدهد که نقش و کارکرد جمعیتی شهرهای میانی منطقه اذربایجان بطوریکه ضریب انتروپی مدل رتبه - اندازه ضریب جینی و منحنی لورنز نشان میدهد تاثیرات نسبی درتوزیع متعادل فضایی جمعیت شهری کلان منطقه دارد درواقع شهرهای میانی ازلحاظ جمعیتی و اقتصادی اثرات مثبت نسبی درتوسعه منطقه ای منطقه داشته اند و این عملکرد مثبت نسبی نتیجه تمرکزگرایی اجتناب ناپذیر به ویژه درشهر تبریز و شهرهای ارومیه واردبیل است

شهرهای میانی ، سیستم های شهری ، توسعه منطقه ای ، کلان منطقه آذربایجان