فرهنگ فر - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی مهندسی دانشگاه تربیت مدرس
علی کمک پناه - استادیار و مدیر گروه مکانیک خاک دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربیت مد

جا به جایی مواد طبیعی تشکیل دهنده پوسته زمین بر روی دامنه ها و شیب های طبیعی سطح زمین با عناوین زمین لغزش (Lanslide & Rockslide) و ریزش (Earthfall & Rockfall) تعریف شده است. سرعت جا به جایی بر حسب شرایط و موقعیت بسیار متفاوت بوده و از چند سانتیمتر در سال تا چندین متر در ثانیه متغیر است. گستردگی و ابعاد توده لغزنده و ناپایدار نیز تحت تاثیر عوامل مختلفی بوده و بسیار متغیر می باشد. عوامل موثر در ناپایداری شیبهای سطح زمین متنوع و متعدند که با در نظر گرفتن طول زمان تاثیر عوامل مذکور می توان آنها را به دو گروه عمده یعنی عوامل ذاتی و درونی و عوامل بیرونی تقسیم کرد. البته اگر از سرعت تاثیر عوامل یاد شده صرف نظر کنیم می توان گفت بسیاری از عوامل ذاتی تابع زمان بوده و عوامل بیرونی در آنها نقش بسزایی دارند. مناطق کوهستانی در کوهپایه ای در نواحی زلزله خیز و پر باران کره زمین از جمله مناطق مستعد ناپایدار می باشند که اطلاعات و اخبار و وقایع تاریخی از مناطق مختلف جهان مبین این نکته است. پدیده ناپایداری شیبها همواره با خسارات و خطرات زیادی همراه بوده است. خطر تلفات انی در بسیاری از وقایع ناپایداری گزارش شده است که گاهی دامنه آن بسیار وسیع بوده و موجب کشتار هزاران نفر ده است. در این میان تلفات و خسارات ناپایداری های سنگی دامنه دار تر و وسیع تر بوده است.