مجتبی جاودان - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه خوارزمی
معصومه فیروزی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری دانشگاه خوارزمی
زهرا ادیبی سده - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبائی.
سعیده پاوه ای - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی گردشگری دانشگاه خوارزمی

صنعت گردشگری یکی از بزرگترین و پربازدهترین فعالیتهای اقتصادی در دنیا است که بالاترین میزان ارزش افزوده را ایجاد میکند. سیاستگذاری و برنامه ریزی گردشگری به مهمترین ابزار برای توسعه پایدار این صنعت تبدیلشده است.بهرهبرداری از فرصتهای موجود در صنعت گردشگری، مانند هر فعالیت دیگری مستلزم اتخاذ سیاستهای اصولی و طرح برنامه هایی مبتنی بر تحقیقات و مدیریت علمی در راستای توسعه پایدار است. ایران ازلحاظ جاذبه های گردشگری یکی ازممتازترین مناطق جهان است که در صورت داشتن سیاستها و برنامه ریزیهای منسجم و جامعنگر در راستای توسعه پایدارگردشگری، میتواند موقعیت مهمی را برای خود در زمینه گردشگری به دست آورد. مقاله حاضر به ارزیابی سیاستها وبرنامه های توسعه گردشگری ایران در چارچوب رهیافت توسعه پایدار گردشگری میپردازد. روش تحقیق در این پژوهشماهیتی توصیفی تحلیلی دارد و اطلاعات موردنیاز آن با استفاده از دادههای کتابخانهای جمعآوری شده است. یافتههای - پژوهش نشان میدهد که برنامه پنجم توسعه در مقایسه با چهار برنامه اول توسعه به طور کاملتر و بهتری به بررسیوضعیت صنعت گردشگری پرداخته است. با این وجود، برنامه ها و سیاستهای توسعه گردشگری در ایران باید به گونهای تدوین شوند که همپیوند با برنامه های فرادست بوده و با رویکرد متوازن و توجه به توسعه پایدار همراه باشند. همچنین سیاستها و برنامه های کارآمد برای توسعه گردشگری پایدار مستلزم تحلیل شرایط موجود، ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی،نیازسنجی، آیندهنگری و لحاظ دیدگاههای جوامع و ذینفعان محلی است. بنابراین سیاستها و برنامه های توسعه پایدار گردشگری در ایران باید اجتماعمحور، همهجانبه و نظاممند، هدفمدار، ریسکپذیر و انعطافپذیر باشند و مهمتر از هر چیز، توجه به فرهنگ جامعه میزبان، حفاظت از محیط زیست و توسعه اقتصادی اجتماعی مقصد را در اولویت قرار دهند.

سیاستگذاری و برنامه ریزی، گردشگری، توسعه پایدار گردشگری