طاهره جوانمرد - دانشجوی کرشناسی ارشد گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج
ذبیح اله زمانی - دانشیار گروه مهندسی علوم باغبانی و فضای سبز پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سید محمود غفاری - استاد مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران
منصور امیدی - استاد گروه زراعت و اصلاح نبانات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران کرج

گیلاس Prunus avium L دارای میوه های گوشتی قرمز یا زرد رنگی است که در زمان رسیدن حاوی مقادیر زیادی آنتوسیانین و مواد پلی فنولیک و کاروتنوئیدی بوده که به علت داشتن خاصیت آنتی اکسیدانی ضد سرطان محسوب می شود و علاوه بر آن به کاهش درد ورم مفاصل و نقرس نیز کمک شایانی می کنند ایران یکی از خاستگاه های مهم گیلاس در جهان است این گیاه با شرایط اقلیمی کرج سازگاری دارد و به همین منظور پنج رقم از ارقام مورد توجه برای کشت و کار در ان منطقه شامل سیلیژ، لامبرت، سیاه مشهد، سیاه شبستر و زرد دانشکده انتخاب و مطالعات مرفولوژیکی روی آنها صورت گرفت بدین منظور 21 صفت زایشی که شامل صفات مربوط به گل، میوه و هسته گیاه می شدند از قبیل اندازه گلبرگ ها، طول دم گل، درصد باروری دانه های گرده ، وزن میوه ، نسبت طول به عرض هسته و وجود جنین در بذر مورد ارزیابی قرار گرفتند تجزیه واریانس صفات مطالعه شده بین ژنوتیپ ها معنی دار بود و تنوع را برای صفات به خوبی نشان می داد نتایج تجزیه همبستگی ساده وجود همبستگی مثبت و منفی معنی داری را برای برخی صفات مهم از جمله عرض میوه با نسبت طول به عرض گلبرگ ، طول میوه با طول دمگل و طول میوه و همچنین طول پرچم با طول میوه نشان داد. صفات موثر در چهار عامل اصلی قرار گرفتند که مجموعا 91/47 درصد از واریانس کل را توجیه نمودند . صفات مهمی مانند وزن میوه ، طول گلبرگ، طول بذر و درصد باروری دانه گرده در عامل های اصلی قرار گرفتند تجزیه کاستر با استفاده از این چهار عامل توانست در فاصله نزدیک 25 ژنوتیپ ها را به 3 گروه تقسیم بندی کند به طوریکه سیاه شبستر به تنهای در یگ گروه ، زرد دانشکده و لامبرت در گروه دیگر و سیاه مشهد و سیلیژ نیز در یک گروه قرار گرفتند.

ا Prunus avium، صفات زایشی، آنتی اکسیدان، تجزیه همبستگی