ترانه دستمالچی - دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
منصور امیدی - استاد پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
سپیده ترابی - استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
حسن مداح عارفی - رئیس موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم گیاه دارویی ختمی ایرانی و اروپایی از تکنیک AFLP استفاده گردید در کل 1022 باند با استفاده از 13 آغازگر انتخابی AFLP حاصل شد که از این تعداد 256 باند چند شکل بود. تشابه ژنتیکی بین اکسشن ها با استفاده از ضریب دایس تعیین گردید. دامنه تغییر تشابه ژنتیکی بین 25.55% تا 93.55% و میانگین 59.55% بود. پس از برش درندروگرام حاصل از تجزیه خوشه ای با روش UPGMA در فاصله 0.73 ، اکسشن ها در 3 گروه قرار گرفتند که گروه یک و سه هر کدام دارای 2 زیرگروه مجزا بود. بیشترین شباهت مشاهده شده بین دو اکسشن از کشور ژاپن و انگلیس و برابر 93.55% و در نمونه های ایرانی مربوط به آبسرد دماوند و محمد شهر کرج و برابر 90.18% محاسبه گردید و کمترین شباهت مشاهده شده بین اکسشی از اسپانیا با شهران و برابر 25.55% بود. بر اساس این نتایج چنین استنباط شد که می توان از تکنیک AFLP به عنوان ابزاری کارا و موثر در تعیین تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم ختمی استفاده کرد.

گیاه دارویی ختمی، تنوع ژنتیکی، AFLP، تجزیه خوشه ای