حسین فرزانه - سبزوارایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سبزوار
محمدحسین مهدیان - مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری کشور
علی گزنچییان - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

عملیات پخش سیلاب در منطقه خشک ونیمه خشک آبخوان سبزوار با سیلاب های فصلی و محتوی املاح وبار معلق با حجم زیاد صورت می گیرد . بطوریکه عمل پخش سیلاب باعث نهشته شدن رسوبات و نفوذ مواد محلول وریزدانه همراه با سیلاب در آبرفت ها به مرور زمان شده و سبب تغییراتی درخصوصیات خاک عرصه و بستر پخش شده است . یکی از این تغییرات کاهش نفوذپذیری عرصه هایی است که ازسیلاب رودخانه های موجود در حوضه بهره می گیرند . در شبکه های پخش سیلاب و سیستم های تغذیه مصنوعی، پد یده انسداد ) )Clogging در اثر رسوبگذاری، مهمترین مانع نفوذ آب در خاک و رسیدن آن به سفره آب زیرزمینی است . انسداد پدیده پیچیده ای است که به عواملی چون غلظت مواد معلق، سرعت نفوذ اولیه، خصوصیات فیزیکی خاک و کیفیت سیلاب بستگی دارد . به نظر می رسد در طول زمان در اثر ورود رسوبات ریزدانه به شبکه های پخش سیلاب، راندمان این طرح ها کاهش یافته و بعد از مدت زمانی ًعملا کارایی خود را از دست بدهند . هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات رسوب نهشته شده بر میزان و روند تغییرات نفوذپذیری تحت تأثیر عملیات پخش سیلاب می باشد . در این تحقیق با روش استوانه های مضاعف ) ) Double Rings با روش مثلثی نفوذپذیری سطحی خاک در عرصه رسوب گذاری شده و شاهد اندازه گیری شد . لذا از داده های جمع آوری شده به منظور تجزیه و تحلیل نتایج و مقایسه اثرات پخش سیلاب برنفوذپذیری عرصه پخش سیلاب نسبت به شاهد از روش آماریt-test به روش ( uneqal satterthwaite ) استفاده گردید . بطور کلی ن تایج این تحقیق در بررسی روند تغییرات نفوذپذیری خاک در اثر پخش سیلاب و رسوب گذاشته شده عرصه و مقایسه آن با شاهد بر اساس عمق رسوب بیانگر این واقعیت است که میزان نفوذ پذیری عرصه رسوبگذاری شده در مقایس ه با شاهدکاهش یافته واین کاهش در سطح0/1 درصد معنی دار می باشد .

پخش سیلاب، نفوذ، سبزوار