پریسا محمدی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد بیماری شناسی گیاهی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
ناصر لطفی - مربی گروه گیاهان دارویی عضو هیئت علمی دانشگاه ارومیه
حسن رضا اعتباریان - گروه گیاهپزشکی پردیس ابوریحان دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران
اکرم بخشی - گروه گیاهپزشکی پردیس ابوریحان دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران

کاربرد قارچکش های شیمیایی می تواند موجب ایجاد استرینهای مقاوم به قارچکشها شود و از سویی دیگر به علت باقیماندن در میوه ها و غذاها سلامتی بشر را به خطر می اندازد. بنابراین تحقیقات بر توسعه مدیریت روش های دیگری که هم موثر باشد و هم از نظر اقتصادی میسر باشد متمرکز شده است . گونه آویشن باغی به عنوان منبعی غنی از تیمول، کارواکرول، P- سیمن و گاما ترپینن و گونه نعنا فلفلی به دلیل داشتن غلظت بالایی از ترکیبات منول، منتون، و سینئول که جزء متابولیت های ثاتویه و ترکیبات فنلی می باشند به عنوان دو گونه دارویی مهم جهت بررسی اثرات ضد قارچی انتخاب گردیدند در این تحقیق اسانس دو گونه مذکور به روش تقطیر با آب در دستگاه کلونجر استخراج گردید و قارچ پنیسیلیوم از میوه های آلوده جداسازی و شناسایی شد اسانس دو گونه در غلظت های 0، 150، 250، 300، 600، 1000، 2000، 3000 و 4000 ppm بر روی کنترل رشد قارچ پنیسیلیوم دیجیتاتوم رشد کرده بر روی محیط کشت PDA مورد مطالعه قرار گرفت . ایانی آویشن باغی دارای کمترین غلظت بازدارندگی معادل 250ppm و کمترین غلظت قارچکشی معادل 300ppm بود . اسانس نعنا فلفلی نیز دارای کمترین غلظت بازدارندگی معادل 1000ppm و کمترین غلظ قارچکشی معادل 2000ppm بود برای اسانس آویشن باغی در غلظت 600ppm و اسانس نعنا فلفلی در غلظت 4000ppm دارای اثر قارچکشی 100% بودند. نتایج نشان داد که اسانس آویشن در مقایسه با اسانس نعنا فلفلی بهتر توانست رشد قارچ را کنترل نمیاد که ممکن است به علت وجود اثرات سینرژیستی تیمول با دیگر ترکیبات فنلی نظیر کارواکرول باشد.

اسانس های گیاهی، نعنا فلفلی، اویشن باغی، پنیسیلیوم دیجیتاتوم، کمترین غلظت بازدارندگی و کمترین غلظت قارچکشی