سیده زهره میردیلمی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری
غلامعلی حشمتی - استاد و عضو هیئت علمی گروه مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، مرتعداری
حسین بارانی - استادیار و عضو هیئت علمی گروه مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان ، مرتعداری
معصومه مازندرانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان ، سیستماتیک گیاهی

در قرن اخیر بیماری IBS (سندروم روده تحریک پذیر) یکی از شایع ترین بیماری های چالشی است که WHO (سازمان بهداشت جهانی) با آن مواجه است بنابراین رویکرد جهانی به سمت شناسایی و تولید داروهای طبیعی ، موثر و کم خطر در درمان این بیماری است گونه های نرزه جنگلی (Satureja mutica Fisch & C. A. Mey.) و پونه (Mentha longlifolia Hud.) دو گونه علفی بومی منطقه شمال شرق ایران می باشد که از گذشته های دور در طب سنتی این مناطق به عنوان مدر، ضد نفخ و ضد عفونت در درمان نارسایی های سندروم روده تحریک پذیر از آن استفاده می شده است در این تحقیق با توجه به پراکنش و گستردگی رویشگاه های دو گونه علفی بومی منطقه شمال شرق ایران می باشند که از گذشته های دور در طب سنتی این مناطق به عنوان مدر، ضد نفخ و ضد عفونت در درمان نارسایی های سندروم روده تحریک پذیر از آن استفاده می شده است در این تحقیق با توجه به پراکنش و گشتردگی رویشگاه های دو گونه گیاهی فوق و استفاده های فراوان آن در طب سنتی ضمن عملیات صحرایی به اخذ اطلاعات مهم اتنوفارماکولوژیکی از 10 فرد با تجریه ترکمن با میانگین سنی 55 الی 65 سال پرداختیم و نتایج اطلاعات جمع آوری شده از جمله خواص درمانی اندام دارویی مورد استفاده ، نحوه استفاده و مدیریت گونه های گیاهی داروی فوق الذکر نشان داد که مردم ترکمن منطقه مورد مطالعه برگ گیاهان فوق را به صورت چاشنی در غذا و بخصوص ماست و سالاد استفاده می کنند و اظهار دارند که به عنوان اشتها اور ، ضد نفخ و ضد عفونی کننده در درمان امراض گوارشی نظیر درد دل و معده موثر می باشند با توجه به ننایج مطالعه حاضر به نظر می رسد انجام اینگونه تحقیقات و نتایج ان کاندیدهای مناسبی به جهت بررسی های بعدی در مورد شناسایی ترکیبات شیمیایی دارویی و نحوه عملکرد این گیاهان در مدل های حیوانی و بالینی قرار گیرد.

ا Mentha longlifolia ،Satureja mutica، سندروم روده تحریک پذیر، گلستان