علی رحیمی - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی و دارویی دانشگاه یاسوج
اسلام جهانبخش - کارشناس حفاظت محیط زیست کهگیلویه و بویراحمد
عنایت اله یزدانپناه - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

در بین عوامل بازدارنده محیطی بر رشد و عملکرد گیاهان زراعی، باغی و دارویی، خشکی مهم ترین عامل کاهش تولیدبخصوص در مناطق خشک و نیمهخشک به شمار می رود. گوگرد، مقاومت گیاه را در برابر تنش محیطی افزایش می دهد، امامیزان آن در گیاه در شرایط تنش خشکی به شدت کاهش یافته و کمبود آن در اندام های هوایی مشهود میشود .حداقل 30 متابولیت مختلف در پاسخ به تنش خشکی درگیر هستند. این متابولیت ها از مسیرهای مختلف متابولیکی مشتق و دارای نقش های گوناگونی هستند که دامنه عمل آن ها به عنوان هورمون ها به عنوان مثال، آبسیزیک اسید و پلی آمین ها و مولکول های سیگنال فسفونوکلئوتیدها تا محافظ کننده های اسمزی کولین -O-سولفات و انتی اکسیدان ها گلوتاتیون متغیر است به خاطر ساخت این متابولیت های گیاه متقابلا منابعی مثل کربن، نیتروژن و یا گوگرد را مصرف می کند. یکی از متابولیت هایی که در مقاومت به خشکی اهمیت زیادی دارد فیتوهورمون آبسیزیک اسید ABAاست. بطور قابل ملاحضه ای رابطه ای برای متابولیسم گوگرد و عملکردABAوجود دارد. سولفات تنها متابولیت آوند چوبی است که حمل و نقولABAرا از ریشه به ساله دنبال می کند و بسته شدن روزنه در برگ ناشی ازABA را تنظیم می نماید. شایان ذکر است، سولفات تنها عنصردرشت مغذی است که در شیره آوند چوبی گیاهان طی تنش خشکی افزایش مییابد دیگرعناصردرشت مغذی ازقبیل نیترات و فسفات تحت تاثیر لرار نگرفتند، که تعیین کننده یک توزیع کلی از تنظیم گوگرد به طور متفاوت درمقایسه با این عناصردرگیاه است. این افزایش ممکن است یک تقاضای زیادی از سولفات در برگ ها طی تنش خشکی را منعکس نماید که ممکن است به علت نقش تنظیمی گوگرد در علامت دهی ABAو یا یک پیش ماده برای سنتز گلوتاتیون جاکب گونه های اکسیژن فعال ROS باشد

اسید آبسیزیک، تنش خشکی ، گوگرد، سولفات، پتاسیم