مهرداد پارسه - مدیر گروه آب شهری شرکت آب و فاضلاب استان ایلام، دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست گرایش آب و فاضلاب
عبدالرحیم پذیرا - معاون آموزشی و استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات بوشهر

کیفیت آب رودخانه ها به عوامل مختلفی از جمله عوامل هیدرولوژی، فیزیکو شیمیائی و بیولوژیکی وابسته است. رودخانهگدارخوش از رودخانه های مرزی کشور در مرز ایران و عراق و در استان ایلام واقع است که علاوه بر اهمیت زیستمحیطی، به دلیل مصارف آب رودخانه در بخش کشاورزی حائز اهمیت است. در این پژوهش با توجه به ورود پساب تصفیهخانه فاضلاب و حجم قابل توجه آن به عنوان یکی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت آب رودخانه، تاثیر ناشی از ورود پسابتصفیه خانه فاضلاب ایلام بر پارامترهای فیزیکی و شیمیائی رودخانه گدارخوش مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور 6ایستگاه نمونه برداری تعیین شد و طی مدت هشت ماه (از آبان 92 تا خرداد 93) نمونه برداری انجام شد و نمونه ها از نظردما، کدورت، EC,BOD,COD و... مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده ایستگاه های 3 و 4 و 5به میزان زیادی تحت تاثیر ورود پساب تصفیه خانه فاضلاب قرار دارند به گونه ای که غلظت برخی پارامترها با ورود پسابتصفیه خانه فاضلاب به طرز چشمگیری افزایش پیدا میکند (...، BOD, COD). همچنین تاثیر ورود پساب بر رودخانه بهگونه ای است که شاخص NSFWQI محاسبه شده، ایستگاه های 3 و 4 و 5 را در محدوده نامناسب جهت مصارف کشاورزینشان می دهد. در مجموع با توجه به وضعیت خودپالائی رودخانه در ایستگاه 6 وضعیت بهبود یافته و شرایط برای زیستآبزیان و نیز استفاده در مصارف کشاورزی بهبود می یابد. به منظور بهبود شرایط زیست محیطی و نیز حفظ اکوسیستمرودخانه، جلوگیری از ورود فاضلاب روستاهای مسیر بویژه روستاهای بانقلان، مهدی آباد، هفت چشمه، فاطمیه و... ، ممانعتاز تخلیه فاضلاب های شهری و صنعتی، ارتقاء وضعیت کارکرد تصفیه خانه فاضلاب شهر ایلام و نیز نظارت مستمر بر منابعآلاینده ای که پساب آنها واردآب رودخانه می شود، توصیه می شود.

پساب،رودخانه گدارخوش،تصفیه خانه فاضلاب ، آلودگی رودخانه، شاخص NSFWQI