مریم صفوی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای
محمدتقی رضویان - دانشیار گروه جغرافیا دانشگاه شهید بهشتی

در طی چند دهه گذشته، روند شهرنشینی درجهان به تبع دگرگونی های اجتماعی- اقتصادی آهنگ رشد فزاینده ای داشته است. روندی که در چند دهه اخیر در کشورهای درحال توسعه و همچنین در شهر اسلامی- ایرانی حاکم شوده، پیش گرفتن شهرنشینی از برنامه ریزی شهری است که حفظ و ارتقای کیفیت زندگی ساکنان شهرها را با چالش هیا جدی از جمله تغییراتی اقلیمی، فقر و نابرابری، انحطاط مراکز شهری، حاشیه نشینی، کمبود زیرساخت ها و خدمات، انواع آلودگی ها و غیره مواجه کرده است. در این میان، یکی از نوین ترین مباحث در تئوری های اخیر برنامه ریزی شهری در واکنش به این انحطاط و زوال زندگی شهری، «شهر زیست پذیر» است که راهبردها و سیاست هایی همچون توسعه درون افزا، توسعه فشرده و مقیاس انسانی ساخت شهر، اختلاط کاربری ها، توسعه گزینه های متنوع حمل و نقل و مسکن و غیره را دنبال می کند. تجارب جهانی نشان می دهد که کاربست این سیاست ها و راهبردها منجر به خلق محله هایی جذاب و قابل پیاده روی شده و ضمن بهبود کیفیت زندگی، شهروندان را به داشتن محیطی مطلوب تر و پایدار رهنمون ساخته است. بررسی مفاهیم و نظریات مرتبط با شهرزیست پذیر و بومی سازی مفاهیم آن با شرایط شهرهای اسلامی- ایرانی مسئله ای است که شهر فردای اسلامی- ایرانی از آن تأثیر خواهند پذیرفت. در این تحقیق سعی می شود تعاریف و اصول شهر اسلامی- ایرانی زیست پذیر معرفی گردد و در انتها برخی از سیاست های کاربردی برای شهر فردای اسلامی- ایرانی زیست پذیر آورده شود. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی بوده است و از نوع کاربردی است و روش جمع آوری اطلاعات اسنادی- کتابخانه ای است.

توسعه پایدار شهری، رشد هوشمند شهری، شهرزیست پذیر، شهر اسلامی- ایرانی، کیفیت زندگی