محمدعلی احمدیان - دانشیار گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

مقایسه شهرهای جهان اسلام با گذشته ، نشان می دهد در ایام حاکمیت اسلام ، شهرهای اسلامی نیزبازتابی از روابط اقتصادی- اجتماعی و ارزش های فرهنگی اسلامی بوده اند و خصوصیات کالبدی شهر نیز نمایشگر این ارزش ها بوده است . لیکن در زمان حاضر ، کمتر شهری را می توان یافت که بتواند به عنوانیک شهر اسلامی تلقی شود . بعضی محققان در این ارتباط اظهار داشته اند که امروزه باید به عوض شهراسلامی از شهر مسلمانان سخن بگوئیم . در تحلیل چگونگی این تغییر عمده در هویت شهرهای اسلامی ،مکاتب و دیدگاه های جغرافیایی ، هر کدام نقطه نظرهای خاصی دارند که می تواند به راهکارهای خاصی نیزمنجر گردد . از آنجا که در میان محققانی که شهر اسلامی را موضوع تحقیق خود قرارداده اند ، کمتر به اینمسئله پرداخته اند ، در این مقاله سعی شده است دیدگاه برخی مکاتب جغرافیایی در ارتباط با عوامل اصلیتاثیر گذار در تحولات شهری و راهکارهای تحقق ایده ی شهر اسلامی ، مورد بررسی قرار گیرد . در اینتحقیق ، شهر اسلامی به عنوان متغیر وابسته ، و نظام اقتصاد لیبرالیستی به عنوان مهمترین متغیر مستقل در نظرگرفته شده است.

شهر اسلامی- مکتب های جغرافیایی- برنامه ریزی شهری- جهانی شدن اقتصاد