ذبیح الله خاکسار - گروه آموزشی علوم پایه دانشکده د امپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
سیدرضا قاضی - گروه آموزشی علوم پایه دانشکده د امپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران
صغری غلامی - گروه آموزشی علوم پایه دانشکده د امپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز- ایران

هدف: مقایسه ضریب رشد آلومتریک نخاع شوکی نسبت به ستون مهره ای، نقطه اختتام نخاع شوکی در کانال مهره ای و فاکتورهای کمی ستون مهره ای و نخاع شوکی در کبوتر نر و ماده بالغ. طرح: مطالعه ستون مهره ا ی به روش آناتومی و مطالعه نخاع شوکی به د و روش میکروسکوپی و ماکروسکوپی. حیوانات: دوازده قطعه کبوتر بالغ (شش قطعه نر و شش قطعه ماده). روش: طول کلی و ناحیه ای مهره ای و نخاع شوکی و نقطه اختتام نخاع شوکی توسط اندازه گیری ماکروسکوپی صورت گرفت در حالی که قطر عرضی و عمودی نخاع شوکی و کانال مرکزی و میزان نسبت ماده خاکستری به ماده سفید در بعضی از سگمنتهای نخاع شوکی توسط میکروسکوپ انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری: تستهای آماری آنالیزواریانس یکطرفه، دانکن و تی استیودنت. نتایج: بلندترین و کوتاهترین نواحی ستون مهره ای و نخاع شوکی در کبوتر نر و ماده بالغ به ترتیب نواحی گردنی و خاجی است. نقطه اختتام نخاع شوکی در کبوتر نر ماده 66/66 درصد مواد در ثلث قدامی و 33/34 درصد مواد در ثلث میانی مهره پایگوستایل بوده است. نتیجه گیری: فاکتورهای کمی مورد مطالعه در کبوتر نر و ماده بالغ شبیه به هم بوده و تفاوت در نسبت ماده خاکستری به ماده سفید ا ست که در کبوتر نر مربوط به سگمنت نخاعی میانی ناحیه کمری خاجی و در مورد کبوتر ماده به سگمنت نخاعی اول دمی مربوط است. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1381)، دوره 57، شماره 4، 42-39.

نخاع شوکی، ستون مهره ای، کبوتر، نر و ما ده