اسماعیل تمدنفرد - گروه علوم پایه دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه، ارومیه- ایران
ارفین عظیم پوران - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز- ایران
بابک بهجت - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز- ایران

هدف: مطالعه اثر تزریق داخل بطنی مغزی هیستامین بر درد ناشی از تزریق فرمالین به گوش چپ خرگوش و همچنین اثر امین بر بی دردی ناشی از مرفین و تشدید درد ناشی از نالوکسان. طرح مطالعه: مطالعه تجربی. حیوانات: شصت و شش قطعه خرگوش سفید نیوزیلندی نر با وزن بین 2/064/16 کیلوگرم. روش: قرار دادن کانول استانلیس استیل شماره 21 و به طول 18 میلیمتر در داخل بطن جانبی راست خرگوش، انجام تزریقات داخل بطنی مغزی نرمال سالین (کنترل)، هیستامین در مقادیر 22/5، 45 و 90 میکروگرم، مرفین و نالوکسان در مقادیر مساوی 50 و 100 میکروگرم، هیستامین (45 میکروگرم) قبل از مرفین (50 میکروگرم) و هیستامین (90 میکروگرم) پس از نالوکسان (100 میکروگرم) بوسیله سرنگ هامیلتون 25 میکرولیتری، تزریق زیرجلدی نرمال سالین (کنترل) و یا فرمالین (100 میکرولیتر، 5 درصد) در سطح خارجی گوش چپ خرگوش بوسیله سرسوزن تزریقی شماره 29، ثبت پاسخهای درد شامل مدت زمان حرکات سر و گوشها و خاراندن گوش در فواصل پنج دقیقه ای به مدت یکساعت. تجزیه و تحلیل آماری: آنالیز واریانس یکطرفه و با اندازه گیری مکرر، آزمون دانکن. نتایج: تزریق نرمال سالین به گوش خرگوش پاسخ معنی داری ایجاد نکرد در حالی که تزریق فرمالین موجب ایجاد پاسخ درد برای مدت کوتاهی (10 دقیقه) پس از تزریق شد. هیستامین در مقدار 22/5 میکروگرم بر مدت زمان حرکات سر و گوشها و خاراندن گوش اثر نگذاشت امادر مقادیر 45 و 90 میکروگرم پاسخهای درد را تضعیف نمود. مرفین در مقادیر 50 و 100 میکروگرم موجب مهار و نالوکسان در مقادیر 50 و 100 میکروگرم موجب تشدید پاسخهای درد شد. تزریق هیستامین (45 میکروگرم) قبل از مرفین (50 میکروگرم) موجب افزایش اثر ضد درد درمفین شد و تزریق هیستامین (90 میکروگرم) بعد از نالوکسان (100 میکروگرم) تشدید درد ناشی از نالوکسان را تخفیف داد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج مطالعه حاضر می توان مطرح نمود که فعال شدن هیستامین مغزی موجب کاهش درد می شود. مرفین بعنوان یک داروی ضد درد، اثر ضد دردی ایجاد می کند ولی نالوکسان موجب تشدید درد می شود. هیستامین اثر ضد دردی مرفین را تقویت می کند و تشدید درد ناشی از نالوکسان را کاهش می دهد. اثر کاهش دهنده درد توسط هستامین احتمالاً بطور مستقل از سیستم اپیوئیدی انجام می گیرد. مجله دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، (1385)، دوره 61، شماره 1، 90-83.

مغز، هیستامین، مرفین، نالوکسان، درد فرمالینی، خرگوش