بهرام فلاحت کار - گروه شیلات دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان، صومعه سرا- ایران
مهدی سلطانی - گروه بهداشت و بیماریهای آبزیان دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران- ایران
مجتبی علیشاهی - بخش بیماری های دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران، اهواز- ایران
اشکان زرگر - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران- ایران

تأثیر سطوح مختلف اسید اسکوربیک شامل مقادیر صفر، 100، 200، 400، 800 و 1600 میلی گرم به ازاء هر کیلوگرم غذا بر میزان فعالیت لایزوزیم خون، میزان آنتی بادی، جمعیت لکوسیتی و بقافیل ماهیان جوان 38 گرمی در دمای 20 درجه سانتیگراد به مدت 16 هفته مورد مطالعه قرار گفت. هشت هفته پس از اضافه کردن ویتامین C به جیره ماهیان، اختلاف معنی داری در میزان لایزوزیم در تیمارهای 400 و 1600 میلی گرم در کیلوغذا با گروه کنترل (شاهد) مشاهده شد (P<0/50). در هفته شانزدهم پس از شروع آزمایش، میزان لایزوزیم در گروه های مخلتف نیز بالاتر از گروه کنترل بود اما نسبت به همدیگر فاقد اختلاف معنی داری بود (P>0/50). بیشترین جمعیت لکوسیتی در تیمارهای 100 و 200 میلی گرم ویتامین C در کیلو غذا مشاهده شد. حداکثر میزان عیار آنتی بادی در تیمار 200 میلی گرم ویتامین C مشاهده ولی فاقد اختلاف معنی دار با سایر تیمارها بود (P>0/05). هیپ گونه تلفاتی در تیمارهای در معرض قرار داده شده با سویه حاد آئروموناس هایروفیلا مشاهده نشد در حالی که در روه کنترل 29/9 درصد تلفات اتفاق افتاد. این مطالعه نشان می دهد که علم رغم توانایی این ماهی به سنتز این ویتامین، افزودن آن به غذا در مراحل بچه ماهی موجب ارتقای برخی از واکنش های ایمنی غیر اختصاصی (لایزوزیم، جمعیت لکوسیتی) و اختصاص (تولید آنتی بادی) و نیز درصد بقای آن در مواجهه با سپتی سمی آئروموناس می شو. لذا استفاده از این ویتامین در سنین پاین تر می تواند موجب تقویت واکنش های دفاعی و در نتیجه افزایش مقاومت به عفونت های باکتریایی در مراحل اولیه ابتدایی رشد و نمو ماهی که از حساسیت بیشتری به عوامل بیماری زا و شرایط نامساعد زیست محیطی و پرورشی برخوردار است شود.

اسید اسکوربیک (ویتامین C)، فیل ماهی، آئروموناس هایدروفیلا، لایزوزیم