کاظم عبدی - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران- ایران
بابا مخبر - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران- ایران
بهیار جلالی - گروه بهداشت و بیماری های آبزیان، دانشکده علوم تخصصی دامپزشکی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران- ایران
ایرج موبدی - گروه انگل شناسی، دانشکده بهداشت دانشگاه تهران- ایران

منوژن ها عمدتاً انگل خارجی ماهیان می باشند که در میان ماهیان آب شیرین ایران نیز شیوع بسیار بالایی داشته و هر ساله باعث بروز خسارات اقتصادی زیادی در بچه ماهیان و در مواردی ماهیان پرواری و مولدین می شوند. هدف از انجام این تحقیق جداسازی و شناسایی انگل های منوزن ابشش شانک ماهیان زردباله وحشی و پرورشی خلیج فارس بود. در این تحقیق که به مدت یک سال از پاییز 1385 تا پاییز 1386 برروی مجموعاً 276 قطعهماهی انجام گرفت دو گونه انگل منژن پلی لابریس آنچیفر و لاملودیسکوس آکانتوپاگری برای اولین بار جداسازی و مورد شناسایی قرار گرفتند. درصد الودگی به انگل پلی لابریس آنجیفر در کل شانک ماهیان وحشی و پرورشی مورد بررسی 12/3 درصد و شدت آلودگی نیز 2/62 ±2/76 درصد بود. در ماهیان پرورشی جزیره هنگام درصد آلودگی 12/5 و شدت آلودگی 0/78 ±2/43 و در بندر امام نیز به ترتیب 60 درصد و 3/98 ±6/50 بود. بیشتین درصد الودگی به انگل پلی لابریس آنچیفر در فصل بهار و کمترین آن مربوط به فصل پاییز بود. بیشترین شدت آلودگی نیز در فصل تابستان مشاهده گردید. درصد آلودگی به انگل لاملودیسکوس آگانتوپاگری در شانک ماهیان وحشی و پرورشی مورد بررسی 6/5 و شدت آلودگی 5/73 ±6/33 بود. در ماهیان پرورشی در قفس بندر امام نیز درصد آلودگی 60 و شدت آن 2/07 ±5/50 بود. بیشترین درصد و شدت آلودگی به این انگل در فصل زمستان مشاهده شد. ا ین انگل در ماهیان پرورش در قفس جزیره هنگام جداسازی نگردید. در بررسی رابطه بین تغییرات آلودگی به انگل منوزن با وزن ماهیان نیز مشاهده شد که با افزایش وزن بر درصد الودگی به این انگل ها افزوده می شود. ضایعات آسیب شناسی مشهود انگل پلی لابریس آنجیفر ازدیال سلول های جامی، در آبشش شامل خونریزی و اتساع لاملای اولیه و چسبندگی لاملاهای ثانویه بود.

پلی لابریس آنجیفر، لاملودیسکوس آکانتوپاگری، آبشش، شانک زردباله، خلیج فارس