حسینعلی عرب - گروه فارماکولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
جهانگیر کبوتری کنج - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
صادق رهبری - گروه انگل شناسی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران
صدیقه نبیان - گروه انگل شناسی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران- ایران

زمینه مطالعه: افزایش مقاومت نسبت به داروهای رایج ضد کوکسیدیوز و عوارض سوء ناشی از باقیمانده آنها، جستجوی ترکیبات جدید را ضروری ساخته است. تحقیقات اولیه، اثرات ضد کوکسیدیوزی گیاه درمنه را تا حدی نشان داده است، اما مطالعات تکمیلی در این خصوص ضروری است. هدف: گرانوله کردن عصاره درمنه سیبری و بررسی اثر ضد کوکسیدیوزی آن در مقایسه با آرتمیزینین خالص، روش کار: از گیاه درمنه توسط پترولیوم اثر عصاره گیری انجام شد و سپس، عصاره تولید شده به روش استاندارد و به صورت گرانول مرطوب فرموله گردید. 75 قطع جوجه در 5 گروه 15 تایی (هر گروه شامل 3 تکرار) در سن 21 روزگی از طریق خوراندن 250000 اووسیست آیمر یاتنلا به ازای هر جوجه، به کوکسیدیوز آلوده شدند. یک گروه 15 تایی از جوجه ها به عنوان شاهد منقی انتخاب شدند. اثر ضد کوکسیدیوزی گیاه درمنه با تجویز 1mg/kg آرتمیزینین خالص در یک گروه و به میزان 1، 2/5 و 5mg/kg از عصاره درمنه گرانوله شده در 3 گروه و به مدت 5 روز مورد بررسی قرار گرفت. گروه پنجم آلوده شده به عنوان کنترل و گروه شاهد منفی دارویی دریافت نکردند. از روز 6 تا 11 پس از آلودگی، مدفوع هر گروه جمع آوری شد و میزان اووسیست موجود در هر گرم مدفوع (OPG) به عنوان شاخص اثر ضد کوکسیدیوزی تعیین گردید. نتایج: عصاره درمه گرانوله شده در هر 3 دوز به صورت معنی داری (P<0/001) باعث کاهش دفع اووسیست در حالت غیروابسته به دوز شد. ارتمیزینین خالص نیز به طور معنی داری باعث کاهش دفع ااووسیست شد، لیکن تفاوت معنی داری با اثرات ناشی از گرانول درمنه نداشت. نتیجه گیری نهایی: این مطالعه نشان داد که گرانول تهیه شده از عصاره درمنه می تواند به عنوان یک داروی جدید ضد کوکسیدیوزی مؤثر و ایمن مطرح شود.

کوکسیدیوز، درمنه سیبری، عصاره گرانوله شده درمنه