سیدجواد احمدپناهی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه سمنان، سمنان- ایران
محمدحسن یوسفی - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه سمنان، سمنان- ایران

زمینه مطالعه: تیروئید از جمله غدد درون ریزی است که بر بسیاری از اندام های بدن تأثیر گذاشته و در متابولیسم بدن حیوانات نقش مهمی ایفا می کند. با این حال، پژوهش های انجام شده در ایران در مورد خصوصیات آناتومیکی و بافت شناسی این عده در شتر اندک است. هدف: هدف از انجام این مطالعه، بررسی ساختار تشریحی و بافت شناسی غده تیروئید در شتر یک کوهانه بود. روش کار: در این مطالعه که بر روی 40 نفر شتر 10-6 ساله (20 نفر شتر نر و 20 نفر شترماده) صورت گرفت، ساختار تشریحی غده تیروئید از نظر خصوصیات مرفولوژیکی و توپوگرافی و همچنین ساختار بافت شناسی، پس از تهیه مقطع و رنگ آمیزی های هماتوکسیلین و ائوزین، ورهوف و تولوئیدین بلوبا استفاده از میکروسکوپ نوری مورد برری قرار گرفت. نتایج: غده تیروئید شتر یک کوهانه در سطح جانبی نابی قرار داشت و لوب راست آن جلوتر از لوب چپ و بلافاصله در سمت خلفی غضروف حنجره قرار گرفته بود. در لوب توسط تنگه ای که در سطح شکمی نای قرار گرفته به یکدیگر متصل می شدند. بیشترین طول، عرض و ضخامت غده تیروئید در جنس نر به ترتیب 5/15±0/65cm؛ 2/25±0/75 , 0/9±0/5 و در جنس ماده 5/55±0/5cm؛ 0/3±2/65 و 0/52±0/9 بود. وزن غده تیروئید در دو جنس نر و ماده به ترتیب 51/69±0/52g و 0/25±53/07 بود. از نظر بافت شناسی، غده تیروئید واجد فولیکول، بافت پوششی فولیکولر و سلول های پارافولیکولر بود و سلول های اخیر تقریباً 5% جمعیت سلولی غده را به خود اختصاص دادند. اغلب فولیکول های بزرگ و غیرفعال در قسمت های محیطی غده و فولیکول های کوچک و فعال در قسمت مرکز غده قرار داشتند. قسمت های مرکزی غده در مقایسه با قسمت های محیطی از بستر عرقی غنی تری برخوردار بودند. نتیجه گیری نهایی: غده تیروئید در شتر یک کوهانه از نظر ساختار تشریحی و بافت شناسی تفاوت قابل توجهی با سایر پستانداران اهلی ندارد.

شتر، تیروئید، بافت شناسی، آناتومی